Διατροφή και Μαλλιά

Βασικά σημεία

  • Η θερμιδική υστέρηση ή ανεπάρκεια διαφόρων συστατικών, όπως οι πρωτεΐνες, τα ανόργανα άλατα, τα απαραίτητα λιπαρά οξέα και οι βιταμίνες, η οποία προκαλείται από εκ γενετής ανωμαλίες ή μειωμένη πρόσληψη, μπορεί να οδηγήσει σε δομικές διαταραχές, αλλαγές ως προς τη χρώση ή τριχόπτωση, παρόλο που συχνά τα δεδομένα είναι ελλιπή.
  • Μεταξύ των επίκτητων αιτιών για τη σχετιζόμενη με τη διατροφή τριχοφυΐα μπορεί να είναι, σε συνδυασμό ή μεμονωμένα, ο υποσιτισμός, η κακή διατροφή, η ανεπαρκής παρεντερική διατροφή ή η δυσαπορρόφηση λόγω γαστρεντερικής νόσου.
  • Τα στοιχεία σχετικά με τα συμπληρώματα διατροφής στις παθήσεις των μαλλιών είναι περιορισμένα, ενώ περισσότερη βαρύτητα έχει δοθεί στη μελέτη παρασκευασμάτων που περιέχουν λ-κυστίνη.

Εισαγωγή

Τα κύτταρα των τριχοθυλακίων εμφανίζουν υψηλή κινητικότητα. Ο ενεργός μεταβολισμός τους απαιτεί την καλή παροχή θρεπτικών ουσιών και θερμίδων. Η θερμιδική υστέρηση ή ανεπάρκεια διαφόρων συστατικών, όπως οι πρωτεΐνες, τα ανόργανα άλατα, τα απαραίτητα λιπαρά οξέα και οι βιταμίνες, η οποία προκαλείται από εκ γενετής ανωμαλίες ή μειωμένη πρόσληψη, μπορεί να οδηγήσει σε δομικές διαταραχές, αλλαγές ως προς τη χρώση ή τριχόπτωση, παρόλο που συχνά τα δεδομένα είναι ελλιπή (1). Επίσης η εμφάνιση συνδυασμού ελλείψεων δεν είναι σπάνια, ειδικά σε περιπτώσεις υποσιτισμού.

Στις ανεπτυγμένες χώρες, οι παθήσεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη των μαλλιών και προκαλούνται από διατροφικές ελλείψεις είναι σπάνιες σε υγιή άτομα και τείνουν να υπερεκτιμούνται τόσο από τους ασθενείς όσο και τους γιατρούς, ιδίως όσον αφορά τις βιταμίνες. Εθνικοί και Διεθνείς Οργανισμοί έχουν δημιουργήσει συνιστώμενες ημερήσιες δόσεις για πολλά θρεπτικά συστατικά. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Εθνικό Ινστιτούτο για την Υγεία έχει εκδώσει συστάσεις ως προς την ημερήσια πρόσληψη αναφοράς των μικροθρεπτικών και μακροθρεπτικών συστατικών και τη μέγιστη ημερήσια δόση που δεν θα προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες.

Τα συμπληρώματα διατροφής έχουν χρησιμοποιηθεί ανά τα χρόνια μη ειδικά για τη βελτίωση της ανάπτυξης των μαλλιών, ενώ για μικρό αριθμό αυτών έχουν γίνει συστηματικές μελέτες σε ζώα και ανθρώπους.

Κλινική διάγνωση

Η διάγνωση βασίζεται στο αναλυτικό ιστορικό των διατροφικών συνηθειών, συμπεριλαμβανομένων 3 έως 4 μηνών πριν από την εμφάνιση του προβλήματος στα μαλλιά. Στα κλινικά σημεία περιλαμβάνεται ένα θετικό τεστ έλξης, η διάμετρος των τριχών, οι αλλαγές ως προς την ποιότητα και το χρώμα, καθώς και μεταβολές στο δέρμα και τα νύχια. Οι τελευταίες αλλαγές μπορούν να ανιχνευτούν ευκολότερα, κρατώντας ένα λευκό ή μαύρο χαρτί (hair card) στα άκρα των μαλλιών ή μέσω της χρήσης της τριχοσκόπησης και της βιντεοτριχοσκόπησης. Με τριχογράφημα ή ψηφιακό φωτοτριχoγράφημα είναι δυνατή η ανίχνευση αυξημένων ποσοστών τελογόνου τριχόπτωσης. Οι εργαστηριακές αιματολογικές εξετάσεις θα πρέπει να επικεντρώνονται στην υποπτευόμενη ανεπάρκεια.

Επιπλέον, η ανάλυση των τριχών παρουσιάζεται συχνά ως διαγνωστικό εργαλείο για την ανίχνευση ανεπαρκειών και δηλητηριάσεων ως αίτια της τριχόπτωσης και των δομικών αλλαγών στα μαλλιά. Ωστόσο η χρήση της ανάλυσης τριχών είναι πολύ περιορισμένη στις αντίστοιχες κλινικές, λόγω της απουσίας εργαστηριακών προτύπων και της μη ξεκάθαρης συσχέτισης μεταξύ των επιμέρους συστατικών των μαλλιών και της διαθρεπτικής κατάστασης. Η υγεία των μαλλιών μπορεί να επηρεάζεται από τη μόλυνση του αέρα και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι συγκεντρώσεις μπορεί επίσης να επηρεάζονται από αλλαγές ως προς την ταχύτητα ανάπτυξης των τριχών λόγω των διαφοροποιήσεων ως προς τη διαθρεπτική κατάσταση.

Ειδικές ελλείψεις

Υποσιτισμός και Δίαιτες για την Απώλεια Βάρους

Ο μαρασμός οφείλεται σε δίαιτα πτωχή σε θερμίδες, όπου τα αμινοξέα χρησιμοποιούνται για την παροχή ενέργειας αντί να επικεντρώνονται στη σύνθεση των ιστών, της πρωτεΐνης πλάσματος και τις άλλες λειτουργίες τους. Το περιεχόμενο του ωοθυλακικού μανδύα σε γλυκογόνα μειώνεται, παρέχοντας λιγότερη ενέργεια για την κυτταρική μίτωση. Τα μαλλιά λεπταίνουν, γίνονται πιο αραιά και εύθραυστα, και πέφτουν ευκολότερα σε σχέση με το σύνδρομο Kwashiorkor (βλ. περαιτέρω συζήτηση), ενώ ενδέχεται να αυξηθεί το χνούδι (2). Τα όργανα εμφανίζουν ατροφία. Η μορφολογία των τριχών στα παιδιά και τις μητέρες τους έχει χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση του υποσιτισμού στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Επιπλέον, οι δίαιτες για απώλεια βάρους ενδέχεται να οδηγήσουν σε τριχόπτωση εάν η ημερήσια πρόσληψη θερμίδων είναι κάτω των 1000 kcal και σε περίπτωση ανεπαρκούς πρόσληψης πρωτεϊνών. Αυτή η αιτία θα πρέπει να λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη σε νεαρές παχύσαρκες γυναίκες (3). Η τριχόπτωση μπορεί να είναι εμφανέστερη όταν ακολουθείται δίαιτα με αρνητικό ισοζύγιο αζώτου (απώλεια άλιπης μάζας σώματος) και ενδεχομένως να οφείλεται μερικώς στη μειωμένη θυρεοειδική δραστηριότητα.

Πρωτεΐνες

Οι πρωτεΐνες αποτελούν το κύριο συστατικό των ινών των τριχών. Επομένως, η μειωμένη πρόσληψη πρωτεϊνών μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη των τριχών ακόμα και πριν την ανίχνευση μειωμένων επιπέδων λευκωματίνης ορού (4).

Το σύνδρομο Kwashiorkor είναι αποτέλεσμα της χαμηλής πρόσληψης πρωτεϊνών σε μία κατά τα άλλα φυσιολογική θερμιδικά δίαιτα. Χαρακτηριστικά του αποτελούν τα κοκκινωπά, κοντά και θαμπά μαλλιά, καθώς και η τελογενής ή δυστροφική τριχόπτωση. Οι τρίχες βγαίνουν εύκολα (5).

Στα πρώιμα στάδια, οι βολβοί που βρίσκονται σε αναγενή φάση είναι ατροφικοί (6), ενώ η διάμετρος των τριχών είναι ήδη μειωμένη, συχνά κατά διαστήματα. Η ελαστικότητα των μαλλιών μειώνεται και τα μαλλιά φαίνονται πιο αδύναμα και μαλακά. Οι αλλαγές ως προς το χρώμα μπορεί, επίσης, να διαφοροποιούνται κατά μήκους της ίδιας τρίχας ανάλογα με τη διατροφική κατάσταση,7 προκαλώντας κόκκινες ή ανοιχτόχρωμες τούφες στα σκουρόχρωμα μαλλιά. Τα μελαχρινά μαλλιά μπορεί να γίνουν ξανθά. Το δέρμα εμφανίζει υπομελάγχρωση και ξηρότητα, μερικώς. Συνηθισμένη είναι επίσης η εμφάνιση οιδήματος και αναιμίας.

Άλλες περιπτώσεις όπου παρατηρείται χαμηλή πρόσληψη πρωτεϊνών είναι τα βρέφη που ακολουθούν συγκεκριμένη δίαιτα λόγω παθήσεων, όπως οι διαταραχές του κύκλου ουρίας ή δίαιτα χωρίς γάλα, οι γαστρεντερικές παθήσεις, η απώλεια αίματος και η αιμοδοσία, η νευρική ανορεξία,8 η κατάθλιψη, η τοξικομανία και οι κακοήθειες.

Βιταμίνη C

To ασκορβικό οξύ είναι απαραίτητο για τη σύνθεση του κολλαγόνου και την διασταυρούμενη σύνδεση των ινών της κερατίνης. Η ημερήσια πρόσληψη αναφοράς για τους άνδρες είναι 90 mg και για τις γυναίκες 75 mg. Η έλλειψη της βιταμίνης C ονομάζεται σκορβούτο και εμφανίζεται συχνά σε ηλικιωμένους ασθενείς, αλκοολικούς και ασθενείς με χρόνια νοσήματα. Οι μεταβολές που παρουσιάζονται στα μαλλιά είναι η εμφάνιση πολύ σγουρών τριχών, η περιθυλακική υπερκεράτωση και αιμορραγία, η θυλακική θρόμβωση και το κατσάρωμα λόγω των αλλαγών στον περιθυλακικό ινώδη ιστό. Άλλα συμπτώματα είναι η εκχύμωση, η αιμορραγία των ούλων, οι χρόνιες πληγές και οι λοιμώξεις.

Βιοτίνη

Η βιταμίνη Η είναι ζωτικής σημασίας συμπαράγοντας της καρβοξυλάσης στα μιτοχόνδρια (9). Η ανεπάρκεια βιοτίνης είναι σπάνια επειδή παράγεται και από τα εντερικά βακτήρια. Έχει παρατηρηθεί στη συγγενή ή επίκτητη ανεπάρκεια βιοτινιδάσης ή καρβοξυλάσης (10), παρεντερική διατροφή, διαταραχές της γαστρεντερικής χλωρίδας που οφείλονται στα αντιβιοτικά και κατόπιν υπερβολικής κατανάλωσης ωμών αυγών λόγω της δέσμευσης από την αβιδίνη. Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται δομικές αλλαγές των τριχών και των νυχιών, η περιστοματική δερματίτιδα, η επιπεφυκίτιδα και άλλες λοιμώξεις. Η αλωπεκία δεν αποτελεί τυπικό σύμπτωμα της ανεπάρκειας βιοτίνης, αλλά μπορεί να εμφανιστεί οζώδης τριχόρηξη και άλλες δομικές διαταραχές. Για τους ενήλικες, η ημερήσια πρόσληψη αναφοράς είναι 30 μg. Τα επίπεδα της βιοτίνης ενδέχεται να μειωθούν από τη χρήση αντιεπιληπτικών φαρμάκων, οπότε μπορεί να συσταθεί προφυλακτική χρήση συμπληρώματος.

Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η επιπλέον χορήγηση συμπληρώματος βιοτίνης σε ασθενείς με φυσιολογικά επίπεδα στο αίμα μπορεί να βελτιώσει την τριχόπτωση, παρόλο που μπορεί να επηρεαστούν λίγο τα μαλλιά και τα νύχια.

Βιταμίνη Β12

Ανεπάρκεια της κυανοκοβαλαμίνης παρατηρείται σε χορτοφάγους, βοθριοκεφαλίαση, καθώς και διάφορες γαστρεντερικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της ατροφικής γαστρίτιδας με αντισώματα προς εγγενείς παράγοντες που οδηγούν σε κακοήθη αναιμία. Μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση γκρίζων μαλλιών, μεγαλοβλαστική αναιμία, περιφερική νευροπάθεια, γλωσσίτιδα Hunter και γωνιακή χειλίτιδα. Για τους ενήλικες, η ημερήσια πρόσληψη αναφοράς είναι 2,4 μg.

Ψευδάργυρος

Ο ψευδάργυρος αποτελεί απαραίτητο συμπαράγοντα πολλών μεταβολικών ενζύμων και μεταγραφικών παραγόντων. Η απαιτούμενη ημερήσια πρόσληψη ψευδαργύρου που κυμαίνεται από 8 έως 10 mg ανά ημέρα συνήθως παρέχεται μέσω της φυσιολογικής διατροφής, αλλά στις αναπτυσσόμενες χώρες υπάρχουν ακόμα περιπτώσεις ανεπάρκειας (11).

Η ανεπάρκεια ψευδαργύρου μπορεί να οδηγήσει σε τελογενή τριχόπτωση, λεπτά, λευκά και εύθραυστά μαλλιά, καθώς και σε δυστροφία των νυχιών, μία σμηγματορροϊκή και εν συνεχεία ψωριασιόμορφη δερματίτιδα των άκρων και της περιστοματικής περιοχής, χειλίτιδα, βλεφαροεπιπεφυκίτιδα, λοίμωξη και επιμόλυνση του δέρματος από Candida albicans και Staphylococcus aureus (12). Μεταξύ των άλλων συμπτωμάτων περιλαμβάνεται η διάρροια, η νευρολογικές διαταραχές και η καθυστερημένη ανάπτυξη. Τα ιστολογικά δεδομένα δείχνουν ωχρά επιφανειακά κύτταρα της επιδερμίδας και μονοκυτταρική νέκρωση.

Η ανεπάρκεια μπορεί να είναι γενετική, όπου εμφανίζεται μετά τον απογαλακτισμό λόγω μιας αυτοσωμικής υπολειπόμενης διαταραχής ως προς την απορρόφηση, η οποία ονομάζεται εντερογενής ακροδερματίτιδα, με επιπλέον μειωμένη πρόσληψη αποκορεσμένων λιπαρών οξέων και ανεπαρκή αποκορεσμό του λινελαϊκού οξέος και του α-λινελαϊκού οξέος σε μακράς αλύσου μεταβολίτες τους (13). Η διάμετρος των τριχών μειώνεται (14), ενώ μέσω μικροσκοπικής εξέτασης με μικροσκόπιο πολωμένου φωτός μπορεί να ανιχνευθούν μη φυσιολογικές τούφες, όπως και με την τριχοθειοδυστροφία (15). Σε κάποιες περιπτώσεις τα επίπεδα ψευδαργύρου στο πλάσμα είναι φυσιολογικά. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με κλινική ανταπόκριση στη χορήγηση συμπληρώματος ψευδαργύρου.

Η επίκτητη ανεπάρκεια ψευδαργύρου εμφανίζεται σε ηλικιωμένους ασθενείς, καθώς και σε άτομα εξαρτημένα από το αλκοόλ, με νευρική ανορεξία, νευροπάθεια, παγκρεατίτιδα, μετά από παρατεταμένη περίοδο θηλασμού χωρίς διατροφικό συμπλήρωμα, μετά από χειρουργική επέμβαση παράκαμψης του γαστρεντερικού, από δημητριακά που περιέχουν άλατα του φυτικού οξέος λόγω της υπερβολικής πρόσληψης σιδήρου και λόγω των φαρμάκων που προκαλούν χηλική ένωση του ψευδαργύρου, όπως οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης.

Κατά τη διάρκεια της θεραπείας θα πρέπει να παρακολουθούνται τα επίπεδα του ψευδαργύρου, επειδή η υπερβολική δόση μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια χαλκού και ασβεστίου, υπνηλία, και κεφαλαλγία. Η ημερήσια πρόσληψη αναφοράς για τους άνδρες και τις εγκύους 11 mg και για τις γυναίκες 8 mg. Σε περίπτωση ανεπάρκειας, η συνιστώμενη δόση για ενήλικες είναι 25 έως 50 mg στοιχειακού ψευδαργύρου και 0,5 έως 1 mg/kg για τα παιδιά.

Παρόλο που παραδοσιακά έχει χρησιμοποιηθεί μη ειδικά για τη θεραπεία παθήσεων των μαλλιών, δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις για την επίδραση της συμπληρωματικής χορήγησης ψευδαργύρου στην ανάπτυξη των τριχών σε ασθενείς με φυσιολογικά επίπεδα ψευδαργύρου (16).

Νιασίνη

Η B3 αποτελεί απαραίτητο συστατικό του αμιδο-αδενινο-δινουκλεοτιδίου για τη σύνδεση του κύκλου του κιτρικού οξέος με την οξειδωτική φωσφορυλίωση που απαιτείται για την παραγωγή της τριφωσφορικής αδενοσίνης και, επομένως, την παροχή ενέργειας στα κύτταρα. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη είναι τουλάχιστον 13 mg. Η ανεπάρκεια ονομάζεται πελλάγρα, που σημαίνει «τραχύ δέρμα». Τα κύρια συμπτώματα είναι η φωτοευαίσθητη δερματίτιδα με υπερμελάγχρωση, διάρροια, άνοια και, τελικά, ο θάνατος. Στα πρώιμα συμπτώματα περιλαμβάνονται η διάχυτη τριχόπτωση, αδυναμία, ευερεθιστότητα, γλωσσίτιδα και στοματίτιδα.

Η πελλάγρα εμφανίζεται σε περιοχές όπου κύρια τροφή αποτελεί το καλαμπόκι και το κεχρί, όπως κάποιες περιοχές της Ασίας, της Αφρικής και της Ινδίας. Άλλοι λόγοι είναι η ανεπαρκής πρόσληψη τροφής, η νόσος του Crohn, όγκοι που εμποδίζουν τον μεταβολισμό της νιασίνης, όπως οι καρκινοειδείς, καθώς και φάρμακα όπως το ισονικοτινικό υδραζίδιο. Η ημερήσια πρόσληψη αναφοράς για τους άνδρες είναι 16 mg και για τις γυναίκες 14 mg.

Απαραίτητα λιπαρά οξέα

Για τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου μεταβολισμού απαιτούνται το λινελαϊκό οξύ και το άλφα-λινολεϊκό οξύ. Αποτελούν σημαντικό συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών και των πεταλιωδών κοκκίων της κεράτινης στοιβάδας. Έχει παρατηρηθεί ανεπάρκεια σε περιπτώσεις ανεπαρκούς παρεντερικής διατροφής, σε παιδιά με ανεπαρκή πρόσληψη, όπως παιδιά με ατρησία χοληφόρων, τα οποία ακολούθησαν διατροφή πλούσια σε τριγλυκερίδια, καθώς και σε ασθενείς με κυστική ίνωση. Μεταξύ άλλων συμπτωμάτων έχει αναφερθεί τριχόπτωση της κεφαλής και των βλεφάρων καθώς και αποχρωματισμός (17).

Σίδηρος

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η έλλειψη σιδήρου συγκαταλέγεται μεταξύ των συχνότερων περιπτώσεων ανεπάρκειας, προσβάλλοντας μέχρι και το 80% των ανθρώπων.

Ο σίδηρος λειτουργεί ως καταλύτης στις αντιδράσεις οξείδωσης και αναγωγής, ενώ μπορεί να ελέγχει τη σύνθεση του DNA μέσω του ενζύμου ριβονουκλεάση σε διαιρούμενα κύτταρα. Η ανεπάρκεια σιδήρου προκαλεί μικροκυτταρική και υποχρωμική αναιμία. Ακόμα και εάν δεν εμφανιστεί αναιμία, μπορεί να εμφανιστεί διάχυτη τριχόπτωση και άλλα δερματικά συμπτώματα, όπως γλωσσίτιδα, χειλίτιδα και κοιλονυχία. Η ανεπαρκής παραγωγή κερατίνης μπορεί να οδηγήσει σε λεπτότερες τρίχες στο αναγενές στάδιο. Στα αφρικανικού τύπου μαλλιά, έχουν αναφερθεί αλλαγές ως προς το χρώμα σε λωρίδες.

Η βαριάς μορφής ανεπάρκεια μπορεί να προκαλέσει κόπωση, αδυναμία, ωχρότητα του επιπεφυκότα και ταχυκαρδία λόγω της αναιμίας.

Ο σίδηρος είναι λειτουργικός στην αιμοσφαιρίνη εντός των ερυθροκυττάρων, τη μυοσφαιρίνη και τα ένζυμα, αποθηκεύεται στη φερριτίνη και μεταφέρεται μέσω της τρανσφερίνης. Για εργαστηριακές δοκιμές, απαιτούνται επαρκή επίπεδα φερριτίνης, τα οποία αντικατοπτρίζουν το απόθεμα σιδήρου.

Στις γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση, η ανεπάρκεια σιδήρου οφείλεται συχνά στην εμμηνόρροια ή την εγκυμοσύνη, ενώ θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο γαστρεντερικής αιμορραγίας, ειδικά σε πιο ηλικιωμένους ασθενείς. Μεταξύ των άλλων αιτιών περιλαμβάνονται η χορτοφαγική διατροφή, το αγκυλόστομα, η νεφροπάθεια και η αιμοδιάλυση, οι συχνές αιμοδοσίες, χειρουργική επέμβαση ή χρόνια φλεγμονώδης εντερική νόσος.

Στις ομάδες αυξημένου κινδύνου είναι σημαντική η επαρκής κατανάλωση κόκκινου κρέατος, ενώ τα ψάρια και τα όστρακα αποτελούν επίσης πηγές αιμικού σιδήρου. Οι μη-αιμικές πηγές σιδήρου, όπως τα φασόλια, ο αρακάς και τα δημητριακά, θα πρέπει να καταναλώνονται μαζί με πηγές βιταμίνης C. Θα πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική κατανάλωση καφέ και τσαγιού.

Η ημερήσια πρόσληψη αναφοράς είναι 8 mg για τους άνδρες 18 mg και για γυναίκες μεταξύ 19 και 50 ετών. Διαφορετικές τιμές ισχύουν για τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και τις γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν.

Τα απαιτούμενα επίπεδα σιδήρου και η σημαντικότητά τους για την τριχόπτωση συνεχίζουν να αποτελούν αντικείμενο επιστημονικών συζητήσεων, με αρκετές μελέτες να καταλήγουν σε διαφορετικά αποτελέσματα (18–22).

Οι περισσότεροι ερευνητές θεωρούν ως επαρκές επίπεδο φερριτίνης τουλάχιστον 40 mg/L για γυναίκες ασθενείς. Άλλοι θεωρούν τα 10 mg/L αρκετά, ενώ άλλοι ορίζουν τα 70 mg/L. Για την αντιμετώπιση της έλλειψης σιδήρου, θα πρέπει να ληφθεί φουμαρικός σίδηρος, γαλακτικός σίδηρος, γλυκονικός σίδηρος ή θειικός σίδηρος για αρκετές εβδομάδες σε 2 έως 3 ημερήσιες δόσεις, επειδή η απορρόφηση είναι χαμηλότερη σε υψηλές δόσεις. Οι 2 τελευταίες δόσεις μπορεί να γίνονται καλύτερα ανεκτές. Για τη θεραπεία της αναιμίας λόγω χαμηλού σιδήρου, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης της Νόσου συστήνουν 50 έως 60 mg στοιχειακού σιδήρου δύο φορές ημερησίως για 3 μήνες, το οποίο αντιστοιχεί σε 325 mg. Η σταδιακή αύξηση της δόσης ή της πρόληψης με το φαγητό μπορεί να ελαχιστοποιήσει τις γαστρεντερικές ανεπιθύμητες ενέργειες. Η υπερφόρτωση σιδήρου είναι πιο συχνή σε ενήλικες άνδρες και γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Θα πρέπει να αποφεύγεται επειδή μπορεί να προκαλέσει καταστροφή των ιστών, ίνωση και επιδείνωση της αιμοχρωμάτωσης.

Χαλκός

Ο χαλκός είναι ζωτικής σημασίας για την αμινοξειδάση, η οποία απαιτείται για την οξείδωση των θειολικών ομάδων σε διθειο-διασταυρούμενες συνδέσεις που επίσης χρειάζονται για δυνατές κερατινικές ίνες. Επίσης από τον χαλκό εξαρτώνται και μερικά ένζυμα, όπως η οξειδάση του ασκορβικού οξέος και η τυροσινάση.

Στα παιδιά μπορεί να υπάρχει μια σπάνια αυτοσωμική υπολειπόμενη διαταραχή δυσαπορρόφησης. Στο σύνδρομο Menkes ή σύνδρομο των ανάκυρτων τριχών συνήθως εμφανίζεται υπομελάγχρωση των τριχών (23), καθώς και εκφύλιση του εγκεφάλου, των οστών και του συνδετικού ιστού, συμπεριλαμβανομένης της αρτηριακής απόφραξης και του χλωμού και χαλαρού δέρματος. Η θεραπεία περιλαμβάνει εγχύσεις με άλατα χαλκού.

Επίσης παρατηρείται επίκτητη ανεπάρκεια σε πρώιμα βρέφη, όταν η διατροφή δεν περιλαμβάνει κατάλληλο γάλα ή σε παρεντερική διατροφή και κατόπιν μακροχρόνιας θεραπείας με ψευδάργυρο (24). Εμφανίζεται με υπομελάγχρωση των τριχών, μικροκυτταρική αναιμία, λευκοπενία και μυελοπάθεια. Για τους ενήλικες, η ημερήσια πρόσληψη αναφοράς είναι 900 μg.

Σελήνιο

Το σελήνιο αποτελεί σημαντικό συστατικό της υπεροξειδάσης της γλουταθειόνης, η οποία είναι αντιοξειδωτικό σύστημα. Έχει αναφερθεί ανεπάρκεια σε περιοχές όπου το έδαφος έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε σελήνιο και σε περιπτώσεις παρεντερικής διατροφής. Παρόλο που τα συμπτώματα είναι κυρίως μυϊκά και καρδιακά, μπορεί να προκύψει υπομελάγχρωση των μαλλιών και του δέρματος. Για τους ενήλικες, η ημερήσια πρόσληψη αναφοράς είναι 55 μg. Έχουν αναφερθεί δηλητηριάσεις λόγω υπερβολικής δόσης συμπληρωμάτων σεληνίου.

Βιταμίνη Α

Παρόλο που η ανεπάρκεια της βιταμίνης Α δεν έχει επιβεβαιωθεί ως αίτιο της τριχόπτωσης, η υπερβολική πρόσληψη μπορεί να οδηγήσει σε γενική τριχόπτωση και ξηροδερμία. Η συνιστώμενη μέγιστη ημερήσια δόση είναι 10.000 IU.

Βιταμίνη D

O ρόλος της βιταμίνης D για την ανάπτυξη των τριχών βρίσκεται υπό διερεύνηση (25). Αρκετές in vitro μελέτες σε ζώα και σε περιστατικά ανθεκτικού στη βιταμίνη D ραχιτισμού υποδεικνύουν τον ενδεχόμενο ρόλο της βιταμίνης D στην ανάπτυξη των τριχών (26)(27), παρόλο που δεν έχει αποδειχθεί συσχέτιση με την ανδρική τριχόπτωση ή τη γυροειδή αλωπεκία (28)(29). Επομένως η επίτευξη επιπέδου D3 για τη βιταμίνη D σε ασθενείς με τελογενή τριχόπτωση μπορεί να είναι χρήσιμη. Η ημερήσια πρόσληψη αναφοράς για τους ενήλικες είναι 5 έως 10 μg (1 μg καλσιφερόλη = 40 IU βιταμίνη D).

Τοξίνες

Η πρόσληψη τοξινών όπως το θάλλιο και το αρσενικό, μεταξύ άλλων, μπορεί να προκαλέσει τριχόπτωση ή / και σπάσιμο των τριχών. Πλέον η ακροδυνία λόγω δηλητηρίασης από υδράργυρο είναι σπάνια. Χαρακτηριστικά της είναι η αλωπεκία του τριχωτού της κεφαλής και η υπερτρίχωση των χεριών, ποδιών και, σε κάποιες περιπτώσεις, του κορμού.

Διατροφικά συμπληρώματα

Παρόλο που πολλά από τα διατροφικά συμπληρώματα έχουν χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά για τη θεραπεία των παθήσεων που σχετίζονται με τα μαλλιά, τα στοιχεία ως προς τη χρήση τους σε ασθενείς χωρίς ανεπάρκεια είναι περιορισμένα.

Τα αντιοξειδωτικά ενδέχεται να έχουν μακροπρόθεσμες επιδράσεις στη γήρανση των τριχών, αλλά η αξιολόγησή τους είναι δύσκολη. Έχει αποδειχθεί ότι το αμινοξύ ταυρίνη προάγει την επιβίωση των θυλακοκυττάρων in vitro (30) και συνδυάζεται με την πολυφαινόλη κατεχίνη και άλλα συστατικά. Επιπροσθέτως, έχει βρεθεί ότι η L-καρνιτίνη διεγείρει τα κύτταρα των τριχοθυλακίων in vitro (31). Τα συστατικά που προέρχονται από σόγια μπορεί, επίσης, να επιδρούν στην ανάπτυξη της τρίχας μέσω της αντιφλεγμονώδους δράσης και οιστρογόνο-εξαρτώμενων μηχανισμών (32)(33), παρόλο που υπάρχει έλλειψη in vivo μελετών και έχει αναφερθεί αύξηση του ερυθρού αγγειώματος (34).

Σε μια ελεγχόμενη μελέτη, το ορθοπυριτικό οξύ αύξησε την αντοχή εφελκυσμού και το πάχος των τριχών μετά από 6 μήνες (35), ενώ σε μια άλλη μελέτη παρατηρήθηκε μείωση της ευθραυστότητας των μαλλιών μετά από 20 εβδομάδες (36).

Σε μελέτες με πρόβατα έχει αποδειχθεί ότι η επιπλέον πρόσληψη λ-κυστίνης μπορεί να βελτιώσει την παραγωγή μαλλιού (37). Επίσης υπάρχει πιθανότητα η λ-κυστίνη να έχει και αντιοξειδωτική επίδραση. Πιο πρόσφατες μελέτες σε ανθρώπους έχουν δείξει σημαντική επίδραση στη θεραπεία της διάχυτης τελογενούς τριχόπτωσης. Σε μία τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη σε 30 γυναίκες, ένα συμπλήρωμα Λ-κυστίνης σε συνδυασμό με φαρμακευτική μαγιά και παντοθενικό οξύ οδήγησε σε ομαλοποίηση του ρυθμού αναγέννησης μετά από 6 μήνες, κάτι που δεν επιτεύχθηκε με το εικονικό φάρμακο (38). Σε κλινικό επίπεδο, το συμπλήρωμα Λ-κυστίνης θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποφυγή παροδικής απώλειας αρκετών χιλιάδων τριχών. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για την αύξηση των στοιχείων ως προς τη σημασία των διατροφικών συμπληρωμάτων στα μαλλιά.

Σύνοψη

Η ανάπτυξη των μαλλιών μπορεί να επηρεάζεται από διάφορες γενετικές ή επίκτητες ελλείψεις, οι οποίες σχετίζονται με τη δυσαπορρόφηση ή την ανεπαρκή λήψη θρεπτικών συστατικών. Η διάγνωση γίνεται μέσω λήψης εκτενούς ιστορικού και κλινικής εξέτασης Τα τυπικά σημάδια είναι το θετικό αποτέλεσμα σε τεστ έλξης, το οποίο επιβεβαιώνεται μέσω τριχογραφήματος ή ψηφιακού φωτοτριχογραφήματος, αλλαγές ως προς τη διάμετρο, τη δομή και τη αντοχή των τριχών, οι οποίες μπορεί να σπάνε πολύ εύκολα ή να είναι πολύ λεπτές, καθώς και αλλαγές ως προς τη χρώση, οι οποίες διαφαίνονται μέσω τριχοσκόπησης.

Η ανεπάρκεια προσδιορίζεται μέσω εργαστηριακών αιματολογικών εξετάσεων. Η ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί να οριστεί ως επίπεδο φερριτίνης χαμηλότερο από 40 mg/L. Η ειδική θεραπεία της ανεπάρκειας θα οδηγήσει σε βελτίωση των χαρακτηριστικών των μαλλιών εντός 3 έως 6 μηνών. Η μη ειδική θεραπεία της τριχόπτωσης χωρίς επιβεβαιωμένη έλλειψη έχει αποδειχθεί ως αποτελεσματική μόνο στην τελογενή τριχόπτωση με ένα συμπλήρωμα Λ-κυστίνης, αλλά η σύστασή ως προς τη χρήση της δεν μπορεί να γενικευτεί.

//