Τριχόπτωση Ανδρών

Αιτιοπαθογένεια

Πού οφείλεται η Τριχόπτωση Ανδρών; Μετατροπή της κυκλοφορούσης τεστοστερόνης στην 5α-διυδροτεστοστερόνη στους ευαίσθητους τριχοθυλάκους με τη μεσολάβηση του ενζύμου 5α-reductase (22)(34)(35)(36).

Η αύξηση της συγκέντρωσης της 5α-διυδροτεστοστερόνης στους ευαίσθητους τριχοθυλάκους οδηγεί σε αναστολή του μεταβολισμού αυτών των τριχοθυλάκων.

Ενώ τα ανδρογόνα είναι υπεύθυνα για την ανδρογετικού τύπου αλωπεκία στους άνδρες, αυτά δρουν διεγερτικά για όλους τους άλλους θυλάκους του σώματος (γένι, μασχάλες, εφηβαίο, σώμα).

Το γενετικό υπόστρωμα ευθύνεται ένα αυτοσωματικό επικρατούν γονίδιο, στουςάνδρες αρκεί να είναι σε ετερόζυγο κατάσταση (Bb), ενώ στις γυναίκες πρέπει να είναι σε ομόζυγο (BB).

Κλινική εικόνα

  • Στο 5% προ της ηλικίας των 20 ετών
  • Συμμετρική μέτωπο-κροταφική αραίωση
  • Ελαφρά απώλεια των τριχών κατά μήκος της πρόσθιας γραμμής (τύπος Ι)
  • Κατά την 3η δεκαετία συνδυάζεται με μερική απώλεια των τριχών της κορυφής (τύπος ΙΙ)

Η Ανδρογενετική Αλωπεκία αποτελεί Πάθηση του Τριχωτού της Κεφαλής,η οποία επιδεινώνεται με τη γήρανση και δεν είναι απλά μια φυσική διαδικασία της.

Η πρακτική αξία της τριχοσκόπησης δεν είναι μόνο ως διαγνωστικο μεσο, αλλα κυρίως ως μέθοδος αντικειμενικών μετρήσεων όσον αφορά στη βελτιωση και στην ανταπόκριση στην εφαρμοζόμενη αγωγή. Είναι μια αντικειμενική μέθοδος μετρήσεων του πάχους των τριχών, αλλά και του αριθμού και αποδοτικότητας των ενεργών τριχοθυλακίων, ανά τετραγωνικό εκατοστό του τριχωτού της κεφαλής.

Είτε επικρατεί ο ανδρικός τύπος τριχόπτωσης είτε ο γυναικείος τύπος τριχόπτωσης είτε παρουσιάζεται κάποια άλλη μορφή αλωπεκίας, θα πρέπει να προηγείται λεπτομερής τριχοσκόπηση, πυκνομέτρηση και μελέτη στο τριχωτό της κεφαλής, ώστε να διευκρινιστεί ο αριθμός των ενεργών τριχοθυλακίων ανά cm2 του τριχωτού της κεφαλής και η δραστηριότητα αυτών των τριχοθυλακίων όσον αφορά τον αριθμό, το πάχος και το χαρακτήρα των τριχών που εκφύονται από καθέναν από αυτούς, έτσι ώστε στη συνέχεια να επιλεχθεί η βέλτιστη μέθοδος για την ενδυνάμωση και αύξηση της παραγωγικότητας των τριχοθυλακίων και να τεθεί η καταλληλότητα ή όχι συγκεκριμένων περιοχών του τριχωτού της κεφαλής για μεταμόσχευση μαλλιών.

Για να τεθεί αυτή η καταλληλότητα θα πρέπει στις περιοχές της αραίωσης να υπάρχουν λιγότερα από 20-25 ενεργά τριχοθυλάκια ανά cm2.

Τριχοσκόπηση: Νέα μέθοδος για τη διάγνωση των παθήσεων του τριχωτού της κεφαλής

Η τριχοσκόπηση είναι η δερματοσκόπηση των τριχών και του τριχωτού του κεφαλής με τη χρήση χειροκίνητου δερματοσκοπίου ή βιντεομικροσκοπίου πολωμένου φωτός.

Θα πρέπει να παρατηρηθούν προσεχτικά η απώλεια θυλακικών στομίων, οι μικροφλύκταινες ή/και οι πολυδυμες τριχες, από έξι τρίχες και άνω.

Αν δεν μπορεί να παρατηρηθεί απώλεια θυλακικών στομίων στην περιοχή της τριχόπτωσης, τότε η διάγνωση που προκύπτει είναι η μη-ουλωτική αλωπεκία.

Στην κατηγορία της μη-ουλωτικής αλωπεκίας, η γυροειδής αλωπεκία συναντάται συχνότερα και θα πρέπει να λαμβάνεται κατά κύριο λόγο υπόψιν στη διαφορική διάγνωση. Στην περίπτωση αυτή, τα πρώτα σημεία ελέγχου είναι οι κίτρινες κουκκίδες, οι μαύρες κουκκίδες ή οι σπασμένες τρίχες.

Το κατ’ εξοχήν χαρακτηριστικό της ανδρογενετικής αλωπεκίας και της τριχοφυτίας είναι η ανομοιότητα στη διάμετρο των τριχών (≥20%) και οι μικρές σπασμένες τρίχες σε σχήμα κόμματος (comma hairs) αντίστοιχα.

Η δερματοσκόπηση χρησιμοποιήθηκε αρχικά για την παρατήρηση και τη διάγνωση μελαγχρωματικών βλαβών του δέρματος, όπως τον μελανοκυτταρικό σπίλο και το μελάνωμα, και υποστηρίχτηκε ότι η δερματοσκόπηση, ειδικά χωρίς γέλη εμβύθισης, αποτελεί διαφορετική μεθοδολογία για τις ασθένειες των τριχών από την ορθόδοξη δερματοσκόπηση. Αυτή η τεχνική ορίστηκε αργότερα ως τριχοσκόπηση.

Δεδομένης της μη-επεμβατικότητας και της εύκολης προσιτότητας στο τριχωτό της κεφαλής, αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμη στην κλινική πρακτική.

Μέσω της τριχοσκόπησης, μπορούν να παρατηρηθούν και να διαγνωστούν διαταραχές αλωπεκίας και διαταραχές στο στέλεχος της τρίχας, αποφεύγοντας την βιοψία δέρματος που σε διαφορετική περίπτωση είναι απαραίτητη για την ακριβή διάγνωση.

Συμπερασματικά, η τριχοσκόπηση είναι ένα πολύ ισχυρό εργαλείο για τη διάγνωση των παθήσεων τριχόπτωσης, όμως θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν ότι η τελική διάγνωση θα πρέπει να πραγματοποιείται με βάση την αξιολόγηση των τριχοσκοπικών και κλινικών εικόνων. Όταν υπάρχουν άλυτες αντιφάσεις, τότε συστήνεται η επαναληπτική εξέταση και η ιστοπαθολογική διερεύνηση. Επιπλέον, ο αλγόριθμος που παρουσιάζεται εδώ, καλύπτει μόνο περιορισμένες παθήσεις τριχόπτωσης και συνεπώς απαιτείται διεύρυνση σε μεγαλύτερο εύρος παθήσεων.

Διάγνωση

Το στάδιο της διάγνωσης περιλαμβάνει:

  • Δερματολογική εξέταση του τριχωτού της κεφαλής
  • Ψηφιακή δερματοσκόπηση
  • Λήψη διατροφικού ιστορικού
  • Διαγνωστικές εξετάσεις εάν και εφόσον κριθεί από το ιατρικό ιστορικό απαραίτητο

Στην ψηφιακή δερματοσκόπηση φωτογραφίζουμε με ειδική κάμερα 26 τετραγωνικά χιλιοστά σε διάφορες περιοχές του τριχωτού της κεφαλής, έχοντας έτσι τη δυνατότητα να μετρήσουμε τον αριθμό των τριχοθυλακίων, τον αριθμό των τελικών τριχών και των χνουδοποιημένων τριχών και το πάχος των τριχών. Ένας λεπτομερής ηλεκτρονικός φάκελος με όλες τις ψηφιακές δερματοσκοπήσεις του πελάτη αρχειοθετείται και είναι διαθέσιμος πάντα για τη σωστή και συνεχή παρακολούθησητης τριχόπτωσης του.

Θεραπεία

Αφού ολοκληρωθεί η διάγνωση μπορούμε να προχωρήσουμε στην εφαρμογή της θεραπείας που αποτελείται από:

  • Ιατρική ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση, παρακολούθηση και διαμόρφωση ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες, την εργαστηριακή εκτίμηση αποτελεσμάτων, πυκνομετρήσεων και λοιπών εξετάσεων του πελάτη, όπως επίσης και ανάλογα με το χρόνο του και τις συνήθειές του.
  • Ενεργοτριχογένεση με τη χρήση 3 διαφορετικών LASER
  • Τοπική Φαρμακευτική αγωγή

Στόχος μας είναι η διατήρηση των υπαρχόντων μαλλιών με το μικρότερο δυνατό κόστος και τη λιγότερη ταλαιπωρία για τον πελάτη μας. Ο έλεγχος του αποτελέσματος και η ανταπόκριση στην αγωγή που εφαρμόζεται, η εξατομίκευση δηλαδή του προγράμματος, είναι το κλειδί για την επιτυχία του. Ο έλεγχος του αποτελέσματος είναι καθοριστικός.

Μια θεραπεία όμως δεν μπορεί να βασίζεται σε εντυπώσεις και υποκειμενικές εκτιμήσεις. Η ύπαρξη λοιπόν αρχείου για κάθε ασθενή μας μέσω ολοκληρωμένου και ειδικά διαμορφωμένου συστήματος μηχανογράφησης είναι σημαντική. Η σύγχρονη ψηφιακή δερματοσκόπηση μας δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθούμε και να αρχειοθετούμε εύκολα την εξέλιξη της τριχόπτωσης  και το αποτέλεσμα της θεραπείας.

  1. Τοπική Φαρμακευτική Αντιμετώπιση
    • Εγχύσεις Μινοξιδίλης και Ντουταστερίδης
  2. Εγχύσεις PRP- Platelet Riche Plasma
  3. Ενεργοτριχογένεση (Low Level Laser Treatment)
  4. Μεταμόσχευση μαλλιών με Τριχοσκοπικά Ελεγχόμενη FUE

Μεταμόσχευση μαλλιών με Τριχοσκοπικά Ελεγχόμενη FUE

Όταν η αραίωση έχει εγκατασταθεί στο τριχωτό της κεφαλής, τότε η μοναδική ιατρική λύση για επαναπύκνωση είναι η μεταμόσχευση μαλλιών. Η επαναπύκνωση επιτυγχάνεται με τη λήψη τριχοθυλακίων από το πίσω μέρος της κεφαλής (που δεν επηρεάζεται από την επίδραση των ορμονών) και την εμφύτευσή τους στις αραιωμένες περιοχές.

Στην Τριχοσκοπικά Ελεγχόμενη FUE, καθοριστικό εργαλείο αποτελεί η τριχοσκόπηση, η εξέταση με την οποία καταγράφονται και μελετώνται αναλυτικά όλα τα χαρακτηριστικά και οι περιοχές του τριχωτού της κεφαλής. Βάσει των ευρημάτων σχεδιάζεται η μεταμόσχευση μαλλιών με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτευχθεί το βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα. Η επανέκφυση των τριχοθυλακίων ενισχύεται με την σύγχρονη μέθοδο PRP (Platelet Rich Plasma) και διαπιστώνεται με μία επαναληπτική τριχοσκόπηση όπου καταμετράται ο αριθμός των τριχοθυλακίων που μεταφέρθηκαν και επαναφύτρωσαν. Το αποτέλεσμα είναι μόνιμο, φυσικό και επιτυγχάνεται χωρίς πόνο, χωρίς σημάδια και χωρίς παρενέργειες.

Η Τριχοσκοπικά Ελεγχόμενη FUE συνοδεύεται από εγγύηση για τον αριθμό των τριχοθυλακίων που μεταφέρονται και επανφυτρώνουν στις αραιωμένες περιοχές (Guarantee per follicle), ενώ παράλληλα με την εισαγωγή του Ψηφιακού Βιβλιαρίου IQ/e-Hair.Health προσφέρεται και υποστήριξη δια βίου χωρίς χρέωση για τη διατήρηση της υγείας του τριχωτού της κεφαλής (με παρακολούθηση αιματολογικών εξετάσεων και χορήγηση κατάλληλης αγωγής).

Διαβάστε εδώ περισσότερα για την Τριχοσκοπικά Ελεγχόμενη FUE.

Ανδρική Τριχόπτωση (Ανδρογενετική Αλωπεκία): Μορφές Τριχόπτωσης – Αίτια – Αντιμετώπιση

Η Ανδρογενετική Αλωπεκία αποτελεί Πάθηση του Τριχωτού της Κεφαλής, η οποία επιδεινώνεται με τη γήρανση και δεν είναι απλά μια φυσική διαδικασία της.

Ας θεωρήσουμε πρώτα την επιστημονική ετυμολογία της λέξης “Πάθηση”:

  1. Η Πάθηση χαρακτηρίζεται από την αιτία που προκαλεί δυσφορία, πρόβλημα, ενόχληση, ή είναι επικίνδυνη για το άτομο.
  2. Η Πάθηση χαρακτηρίζεται από την αιτία που προκαλεί συγκεκριμένη διαδικασία μερικής ή ολικής καταστροφής ενός οργάνου ή οργανισμού, με ιδιαίτερο αιτιατό χαρακτήρα και χαρακτηριστικά
    συμπτώματα (1).

Φαίνεται καθαρά, ότι η δεύτερη διερμήνευση του όρου “Πάθηση”, αμφιδρόμως ικανοποιεί την θεώρηση της Ανδρογενετικής Αλωπεκίας, όπως αναφέρεται και στη Βιβλιογραφία (1)(2)(3)(4).

Η απώλεια μαλλιών είναι μια σταδιακή καταστροφική διαδικασία, που επηρεάζει τους τριχοθύλακες των μαλλιών. Σε βάθος χρόνου, η Ανδρογενετική Αλωπεκία θα οδηγήσει σε ολική, και μη αντιστρεπτή, καταστροφή των τριχοθυλάκων των μαλλιών. Λόγω των άνωθεν, η Ανδρογενετική Αλωπεκία μπορεί να θεωρηθεί Πάθηση, μολονότι δεν απειλεί την ανθρώπινη ζωή. Το γεγονός ότι είναι πιο κοινή για τους μεσήλικες και υπερήλικες, δεν αποδεικνύει αυτόματα ότι η Ανδρογενετική Αλωπεκία είναι αποτέλεσμα της φυσικής διαδικασίας της γήρανσης, διότι με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαν να θεωρηθούν αυτόματα πολλές παθήσεις ως Γήρας, (π.χ. καρδιακή ανεπάρκεια σε νεαρούς κλπ.).

Πράγματι, η Ανδρογενετική Αλωπεκία δεν εκδηλώνεται πάντα σε ανθρώπους με ή χωρίς Γενετική Προδιάθεση. Οι παρακάτω λόγοι παρουσιάζονται για την τεκμηρίωση της μη υποχρεωτικής μονόδρομης δρομολόγησης της απώλειας μαλλιών ως συνέπεια των γενετικών παραγόντων:

  • Το γενετικό υπόστρωμα της Ανδρογενετικής Αλωπεκίας δεν είναι πλήρως ξεκαθαρισμένο. Θεωρείται ότι ευθύνεται ένα Αυτοσωματικό Επικρατούν Γονίδιο, αλλά άλλοι πιστεύουν ότι η Κληρονομικότητα είναι Πολυγονιδιακή εξαρτώμενη απο Περιβαλλοντολογικούς Παράγοντες, και άλλοι ότι υπάρχουν Διαφορετικοί Γονότυποι (5).
  • Δεν έχει διαλευκανθεί ότι η Ανδρογενετικη Αλωπεκία οφείλεται καθαρά στις ανδρογενείς ορμόνες (5),(6),(7).
  • Η μετατροπή της κυκλοφορούσης Τεστοστερόνης στην 5α διυδρο-τεστοστερόνη (DHT) στους ευαίσθητους τριχοθυλάκες με την μεσολάβηση του ενζύμου 5α-reductase, δεν είναι αποτέλεσμα μόνο Γενετικής Προδιάθεσης. Ένα παράδειγμα είναι η μετατροπή της χοληστερόλης σε διυδροτεστοστερόνη (DHT) (8)(9)(10)(11). Ο Μεταβολισμός των αντιστοιχών Ανδρογόνων και Οιστρογόνων είναι εξαιρετικά πολύπλοκος μηχανισμός και παρουσιάζεται στο Σχήμα 1 (8)(11).
  • Δημιουργία Ελεύθερων Ριζών από ισχυρή ακτινοβολία φωτός στο ορατό και υπεριώδες φάσμα (Φωτο-Αποσύνθεση), με αποτέλεσμα μόνιμη κυτταρική βλάβη στο δέρμα και το τριχωτό της κεφαλής (12).
  • Οι Καρδιακές Παθήσεις είναι κατά πολύ υπεύθυνες για την Ανδρογενετική Αλωπεκία (13),(14),(15),(16),(17),(18),(19).
  • Η Ελλιπής, ή Κακή Διατροφή, διαδραματίζει μεγάλες και ανεπανόρθωτες συνέπειες που συντελούν στην εμφάνιση της Ανδρογενετικής Αλωπεκίας (5). Ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής: Έλλειψης Βιταμινών Β5 (παντοθενικό οξύ) (20), Η (βιοτίνη) (20), F (20), η Υπερβιταμίνωση [Α] (21), Δίαιτα υψηλή σε λίπη ειδικά σε άτομα επιρρεπείς στην παχυσαρκία – Αυτόματη Αυξηση Ανδρογόνων (6)(22)(23), Συμπληρώματα Τεστοστερόνης (24) κλπ.
  • Τα Επίπεδα Σιδήρου μειώνονται σε ανθρώπους με Ανδρογενετική Αλωπεκία (25)(26). Αυτή είναι μια άλλη παράμετρος που δείχνει τις επιπτώσεις της Ανδρογενετικής Αλωπεκίας στον ανθρώπινο οργανισμό ως Πάθηση.
  • Ο Καρκίνος του Προστάτη έχει ως φυσική παρενέργεια την Ανδρογενετική Αλωπεκία (27)(28). Ένα άλλο παράδειγμα για παράλληλη Πάθηση με την Ανδρογενετική Αλωπεκία Πάθηση “συνοδό”.
  • Οι συγκινησιακοί παράγοντες και ψυχικά νοσήματα Φυσιολογικού ή Συναισθηματικού υποβάθρου έχουν ως αποτέλεσμα την μόνιμη απώλεια μαλλιών, αν και οι οργανικοί παράγοντες που ευθύνονται για αυτό δεν έχουν βρεθεί (5)(21).
  • Η διυδρο-επιανδροτεστοστερόνη (DHEA) ευθύνεται για το Ορμονικό πρόβλημα της Ανδρογενετικής Αλωπεκίας σε μικρή ηλικία (7). Μαζί με την τεστοστερόνη είναι συνυπεύθυνη για την δημιουργία της DHT (Σχήμ. 1).
  • Αλληλεσύνδεση των Όγκων του Όρχεως ιστολογικού τύπου με την Ανδρογενετική αλωπεκία (29).

Συνοψίζοντας, η Ανδρογενετική Αλωπεκία λοιπόν είναι Πάθηση του Τριχωτού της Κεφαλής και η εμφάνιση της εξαρτάται από ιδιαίτερες και πολυδιάστατες συνθήκες του ανθρώπινου βίου, όπως:

  • Περιβαλλοντολογικές
  • Προσωπικές
  • Ψυχο-Σωματικές
  • Παθολογικές

οι οποίες υπερσκελίζουν οποιαδήποτε “Αβέβαιη” Γενετική Προδιάθεση.

Στην περίπτωση της γυναίκας, υπάρχει μια τάση κατηγοριοποίησης της Αλωπεκίας, ως Πάθηση του Τριχωτού της Κεφαλής.

Συμπλήρωσε το Ατομικό Ιατρικό Ιστορικό ΤριχόπτωσηςΠαίρνοντας ως γνώμονα τη συχνότητα εμφάνισης της Ανδρογενετικής Αλωπεκίας στις γυναίκες, σε σχέση με τους άνδρες, που είναι περίπου το 50%, η ΕΙΔΟΠΟΙΟΣ διαφορά  μεταξύ “Πάθησης” των γυναικών και “Μη-Πάθησης” των ανδρών είναι οι διαφορετικές συγκεντρώσεις των ανδρογόνων στα δυο φύλα, και όχι ο διαφορετικός οργανικός μηχανισμός της Πάθησης, που στην ουσία είναι ο ίδιος (5)(30)(31)(32)(33). Απλώς, ο οργανικός μηχανισμός της γυναικίας Πάθησης είναι πολύ-επίπεδος, και συνήθως συνδυαστικός με πολλές παράλληλες οργανικές παθήσεις, όπως:

  • Polycystic Ovarian Disease (31)(34)(35)(36)
  • Late-onset Congenital Adrenal Hyperplasia (31)
  • Androgen-Secreting Neoplasms (31)(32)(33)
  • Non-Classic Adrenal Hyperplasia (32)(33)
  • Virilizing Tumours (33)
  • Σύνδομο Cushing (32)(33)

Βιβλιογραφια:
  1. Stedman’s Electronic Medical Dictionary 1998.
  2. Βασική Δερματολογία Αφροδισιολογία Ι. Χατζής. ISBN: 960-394-062-3, 2001, Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιάνου.
  3. SURGICAL PATHOLOGY REPORT WORDS: SINGLE WORDS. Version 1.0. G. William Moore, MD, PhD. Jules J. Berman, PhD, MD. Grover M. Hutchins, MD, Robert E. Miller, MD.
  4. American Osteopathic College of Dermatology. Dermatologic disease Data-Base,
  5. Trichologic Laser Therapy Manual. F.Vallone, M.Magnani, E.Foce, T.Toti. International Research Association – Editrice Liguria.
  6. Belanger A, Locong A, Noel C, Cusan L, Dupont A, Prevost J, Caron S, Sevigny J. Influence of diet on plasma steriods and sex hormone-binding globulin levels in adult men. J Steriod Biochem 1989 Jun;32(6):829-33.
  7. Pitts RL. Serum elevation of dehydroepiandrosterone sulphate associated with male pattern baldness in young men. J Am Acad Dermatol 1987 Mar;16(3 Pt 1):571-3.
  8. Thigpen AE, Silver RI, Guileyardo JM, Casey ML, McConnell JD, Russell DW. Tissue distribution and ontogeny of steriod 5 alpha-reductase isozyme expression. J Clin Invest 1993 Aug;92(2):903-10.
  9. Gormley GJ. Finasteride: a clinical review. Biomed Pharmacother 1995;49 (7-8):319-24.
  10. Bayne EK, Flanagan J, Einstein M, Ayala J, Chang B, Azzolina B, Whiting DA, Mumford RA, Thiboutot D, Singer II, Harris G. Immunohistochemical localization of types 1 and 2 5alpha-reductase in human scalp. Br J Dermatol 1999 Sep;141(3):481-91.
  11. Camacho F, Montagna W. Trichology. Diseases of the pilosebaceous follicle. S. Karger Publishers Inc. Farmington, USA. 1998. ISBN: 3-8055-6672-7.
  12. Pathak M A , Stratton K : Free radicals in human skin before and after exposure to light. Archives of Biochemistry and Biophysics 123 468-476 (1968).
  13. Lotufo PA, Chae CU, Ajani UA, Hennekens CH, Manson JE. Male pattern baldness and coronary heart disease: the Physicians’ Health Study Arch Intern Med 2000 Jan 24;160(2):165-71.
  14. Ford ES, Freedman DS, Byers T. Baldness and ischemic heart disease in a national sample of men Am J Epidemiol 1996 Apr 1;143(7):651-7.
  15. Herrera CR, D’Agostino RB, Gerstman BB, Bosco LA, Belanger AJ. Baldness and coronary heart disease rates in men from the Framingham Study Am J Epidemiol 1995 Oct 15;142(8):828-33.
  16. Trevisan M, Farinaro E, Krogh V, Jossa F, Giumetti D, Fusco G, Panico S, Mellone C, Frascatore S, Scottoni A, et al. Baldness and coronary heart disease risk factors J Clin Epidemiol 1993 Oct;46(10):1213-8.
  17. Lesko SM, Rosenberg L, Shapiro S. A case-control study of baldness in relation to myocardial infarction in men JAMA 1993 Feb 24;269(8):998-1003.
  18. Halim MM, Meyrick G, Jeans WD, Murphy D, Burton JL. Myocardial infarction, androgen and the skin Br J Dermatol 1978 Jan;98(1):63-8.
  19. Cooke NT. Male pattern alopecia and coronary artery disease in men Br J Dermatol 1979 Oct;101(4):455-8.
  20. De Launey W.E. and Land W.A. Principles and practiceof Dermatology.Butterworhs, Sydney. etc., 1978
  21. The American Hair Loss Council. www.ahlc.org
  22. Pasquali R, Vicennati V, Gambineri A. Influence of weight and distribution of adipose tissue in functional hyperandrogenism. Contracept Fertil Sex 1998 May;26(5):372-5.
  23. Tymchuk CN, Tessler SB, Aronson WJ, Barnard RJ. Effects of diet and exercise on insulin, sex hormone-binding globulin, and prostate-specific antigen. Nutr Cancer 1998;31(2):127-31.
  24. Giorgi A, Weatherby RP, Murphy PW. Muscular strength, body composition and health responses to the use of testosteorne enanthaet: a double blind study. J Sci Med Sport 1999 Dec;2(4):341-55.
  25. Aydingoz IE, Ferhanoglu B, Guney O. Does tissue iron status have a role in female alopecia? J Eur Acad Dermatol Venereol. 1999 Jul;13(1):65-7.
  26. Rushton DH, Ramsay ID. The importance of adequate serum ferritin levels during oral cyproterone acetate and ethinyl oestradiol treatment of diffuse androgen-dependent alopecia in women Clin Endocrinol (Oxf) 1992 Apr;36(4):421-7.
  27. Wahnefried W, Lesko SM, Conaway MR, Robertson CN, Clark RV, Lobaugh B, Mathias BJ, Strigo TS, Paulson DF. Serum androgens: associations with prostate cancer risk and hair patterning Demark-J Androl 1997 Sep-Oct;18(5):495-500.
  28. Gann PH, Hennekens CH, Ma J, Longcope C, Stampfer MJ. Prospective study of sex hormone levels and risk of prostate cancer J Natl Cancer Inst 1996 Aug 21;88(16):1118-26.
  29. Κ.Ι. Ρουκάς, Ελένη Πετρίδου, Ν. Δεσύπρης, Γ. Αραβαντινός, Δ. Μπαφαλούκος, Αννα Ευφραιμίδου, Αντιγόνη Παπαχαραλάμπους, Δ. Πεκτασίδης, Γ. Ρηγάτος, Δ. Τριχόπουλος. Ανδογενετική Αλωπεκία και Περιγεννετικοί παράγοντες στην αιτιολογία των Όγκων του Όρχεως κατά ιστολογικό τύπο. Εικοστό Δεύτερο Ετήσιο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο, Αθήνα 1996.
  30. Tosti A, Camacho-Martinez F, Dawber R. Management of androgenetic alopecia. J Eur Acad Dermatol Venereol 1999 May; 12(3):205-14(General).
  31. Bjorntorp P. The android woman–a risky condition. J Intern Med 1996 Feb;239(2):105-10.
  32. Redmond GP. Androgenic disorders of women: diagnostic and therapeutic decision making. Am J Med 1995 Jan 16;98(1A):120S-129S
  33. Redmond GP, Bergfeld WF. Diagnostic approach to androgen disorders in women: acne, hirsutism, and alopecia. Cleve Clin J Med 1990 Jul-Aug;57(5):423-7.
  34. Futterweit W, Dunaif A, Yeh HC, Kingsley P. The prevalence of hyperandrogenism in 109 consecutive female patients with diffuse alopecia. J Am Acad Dermatol 1988 Nov;19(5 Pt 1):831-6.
  35. O’Driscoll JB, Mamtora H, Higginson J, Pollock A, Kane J, Anderson DC. A prospective study of the prevalence of clear-cut endocrine disorders and polycystic ovaries in 350 patients presenting with hirsutism or androgenic alopecia. Clin Endocrinol (Oxf) 1994 Aug;41(2):231-6.
  36. Carey AH, Chan KL, Short F, White D, Williamson R, Franks S. Evidence for a single gene effect causing polycystic ovaries and male pattern baldness. Clin Endocrinol (Oxf) 1993 Jun;38(6):653-8.
  37. OPINION OF THE EUROPEAN GROUP ON ETHICS IN SCIENCE AND NEW TECHNOLOGIES TO THE EUROPEAN COMMISSION No:15 14 Nov 2000. Ethical aspects of human stem cells Research and use. Reference: Initiative of the Group Rapporteurs: Anne McLaren and Göran Hermerén. The European Group on Ethics in Science and New Technologies.(EGE)
  38. AMERICAN SOCIETY OF TRANSPLANT SURGEONS 1215 Jefferson Davis HighwaySuite ,1109A Arlington, VA 22202.
  39. Bernstein RM et al : The art of repair in Surgical Hair Restoration Part I : Basic repair strategies Dermatol. Surg. 28:9 September 2002 pp 783-794
  40. Bernstein RM et al : The Art of Repair in Surgical Hair Restoration-Part II:The Tactics of Repair Dermatol Surg 28:10:October 2002
  41. William R. Rassman et al. : Follicular Unit Extraction : Minimally Invasive surgery for Hair Transplantation. Dermatol. Surg. 28:8 August 2002
  42. A. Kevin Muiderman : Hair Restoration Surgery Through Micrografting Techniques, Plastic Surgical Nursing, Fall 2001 Volume 21 Number 3
  43. Bernstein RM, Rassman WR: Follicular Transplantation : patient evaluation and surgical planning Dermatol. Surg. 1997 23 : 771 – 84
  44. Bernstein RM, Rassman WR The Aesthetics in Follicular Transplantation Dermatol. Surg. 1997 23: 785 – 99
  45. Bernstein RM, Rassman WR. The logic of follicular unit transplantation Dermatol Clin 1999 17: 277-95
  46. D.A.Brandy MD : Dispelling the Myth of the Required High Hairline in Follicular Unit Hair Transplantation, Dermatological Surgery 2000; 26: 884-887