Μέλασμα

Το μέλασμα ή αλλιώς πανάδες, ανήκει στις πιο συνήθεις δερματικές βλάβες και εμφανίζεται συνήθως στο άνω χείλος, τα ζυγωματικά, το πηγούνι και το μέτωπο ως σχετικά συμμετρικές κηλίδες γκριζο-κυανού ή καφέ χρώματος με ασαφή όρια. Σύμφωνα με κλινικές έρευνες, το μέλασμα ή αλλιώς πανάδες παρατηρείται κυρίως το καλοκαίρι, μια περίοδος που η ηλιακή ακτινοβολία είναι εντονότερη, συγκριτικά με το χειμώνα, εποχή που οι πανάδες είναι λιγότερο ευδιάκριτες.

Αιτίες

Η εμφάνισή τους σχετίζεται κυρίως με την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία και τις ορμονικές διακυμάνσεις. Ωστόσο, τα ακριβή αίτια που δημιουργούνται οι πανάδες (μέλασμα) παραμένουν άγνωστα καθώς υπεύθυνοι για την εμφάνισή τους φέρονται να είναι διάφοροι παράγοντες όπως η λήψη αντισυλληπτικής αγωγής, κατά την κύηση, τον θηλασμό, της εμμηνόπαυσης, η κληρονομικότητα, η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, αλλά και η λήψη αντιεπιληπτικής ή άλλης αγωγής με επιρρέπεια στη μελάγχρωση κατόπιν έκθεσης στον ήλιο. Επιπλέον, αυξημένη παραγωγή μελανίνης με συνέπεια την εμφάνιση μελάσματος μπορεί να προκαλέσουν η χρήση προϊόντων ή θεραπειών που προκαλούν ερεθισμό του δέρματος.

45-50 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως – η πλειοψηφία των οποίων είναι γυναίκες-εμφανίζουν μέλασμα ή αλλιώς πανάδες

Το μέλασμα που παρουσιάζεται κατά την περίοδο της κύησης ονομάζεται «μάσκα εγκυμοσύνης» ή χλόασμα και η εμφάνισή του οφείλεται στην αύξηση της μελανινοτρόπου ορμόνης, της προγεστερόνης και των επιπέδων των οιστρογόνων στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.

Σύμφωνα με έρευνες, γυναίκες κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης που λαμβάνουν αγωγή ορμονικής αποκατάστασης με προγεστερόνη συγκριτικά με όσες λαμβάνουν μόνο οιστρογόνα έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν μέλασμα (πανάδες).

Ιδιαίτερα προσεκτικά ωστόσο θα πρέπει να είναι άτομα με γενετική προδιάθεση ή οικογενειακό ιστορικό στην εμφάνιση μελάσματος καθώς η υπερβολική έκθεση στον ήλιο αποτελεί τη βασική αιτία για την εμφάνιση των πανάδων.

Μέλασμα: Τύποι

Χαρακτηριστικό στοιχείο του μελάσματος αποτελεί ο υπερχρωματισμός ή αποχρωματισμός σημείων του προσώπου. Οι πανάδες (μέλασμα) διακρίνονται σε 4 τύπους:

Επιδερμικός: παρουσιάζεται στις επιφανειακές στιβάδες του δέρματος λόγω της αυξημένης (περίσσιας) ποσότητας μελανίνης

Δερματικός: χαρακτηρίζεται από την παρουσία κυττάρων στο κυρίως δέρμα που τρέφονται με μελαμίνη, τα λεγόμενα μελανοφάγα κύτταρα

Μικτός: συναντάται συχνότερα & συγκεντρώνει χαρακτηριστικά του δερματικού & επιδερμικού τύπου, με τις κηλίδες να παρουσιάζονται τόσο στις  βαθύτερες στιβάδες του δέρματος όσο και στην επιδερμίδα

Ασαφής-Ακαθόριστος: παρουσιάζεται σε άτομα με σκουρόχρωμη επιδερμίδα και χαρακτηρίζεται από την αυξημένη παρουσία μελανοφάγων κυττάρων

Μέλασμα: Κλινική Διάγνωση

Η κλινική διάγνωση του μελάσματος γίνεται εύκολα και με «γυμνό μάτι» από έναν έμπειρο δερματολόγο λόγω της χαρακτηριστικής όψης των δερματικών εκδηλώσεων (καφέ κηλίδες σχετικά συμμετρικές με ασαφή όρια) που προκαλεί στο πρόσωπο. Ωστόσο, η χρήση μαύρου φωτός ή και λάμπας Woods (340mm-400mm) επιβάλλεται σε κάθε περίπτωση, καθώς συνεισφέρει στην κλινική εκτίμηση-διάγνωση. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, προκειμένου να αποκλειστεί το ενδεχόμενο άλλων πιθανών αιτιών που προκάλεσαν την υπερμελάγχρωση δέρματος, απαιτείται η διενέργεια βιοψίας.

Θεραπεία-Πρόληψη

Υπάρχουν διάφορες θεραπείες στις οποίες ανταποκρίνονται όλοι οι τύποι μελάσματος. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι καλύτερη ανταπόκριση στη θεραπεία παρουσιάζει ο επιδερμικός τύπος συγκριτικά με τους υπόλοιπους. Αυτό συμβαίνει γιατί η χρωστική ουσία είναι πιο κοντά στην επιδερμίδα.

Αντιμετώπιση μελάσματος με αλοιφές με δραστική ουσία την υδροκινόνη (2-4%)

Αποτελεί μια από τις συχνότερες θεραπείες για την αντιμετώπιση του μελάσματος. Κλινικές μελέτες, μάλιστα, αναφέρουν ότι οι κρέμες που περιέχουν 2% υδροκινόνη, έναν φαινολικό παράγοντα υποχρωματισμού πιθανόν να έχουν καλύτερα αποτελέσματα ως προς τον αποχρωματισμό του δέρματος (λεύκανση) και να προκαλούν λιγότερο ερεθισμό συγκριτικά με άλλες που η εν λόγω δραστική ουσία περιέχεται σε μεγαλύτερη συγκέντρωση. Εκτός από τις κρέμες με υδροκινόνης, αρκετές φορές χορηγούνται φόρμουλες ειδικά σχεδιασμένες που περιέχουν μη φαινολικούς παράγοντες λεύκανσης (ρετιναικό & αζελαικό οξύ) ή/και κοζικό οξύ. Η χρήση ειδικού και ενισχυμένου αντιηλιακού προϊόντος καθημερινά το πρωί κρίνεται επιβεβλημένη.

Προγραμματίστε Σήμερα ΤΟ ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΣΑΣ με τον Δρ. Τζερμιά

Οι σοβαρότερες περιπτώσεις μελάσματος αντιμετωπίζονται με κρέμες που περιέχουν υδροκινόνη σε μεγαλύτερο ποσοστό συγκέντρωσης ή κρέμες οι οποίες συνδυάζουν την υδροκινόνη με άλλες ουσίες όπως γλυκολικό οξύ, κορτικοστεροειδή ή τρετινοίνη.

Αντιμετώπιση μελάσματος με αλοιφή υδροκινόνης συνδυαστικά με θεραπεία laser, μικροδερμοαπόξεση ή χημικό πήλινγκ

Θεραπεία με LASER: Σύμφωνα με κλινικές μελέτες η θεραπεία με LASER στην πλειοψηφία των ασθενών με μέλασμα επιφέρει μικρές βελτιώσεις σε επίπεδο υπερχρωματισμού και χρειάζεται αρκετές επαναλήψεις για να σημειωθούν ορατά αποτελέσματα. Συστήνεται ιδιαίτερη προσοχή ως προς τη χρήση του-πάντα από έμπειρο δερματολόγο- καθώς το LASER μπορεί να επιβαρύνει προσωρινά συγκεκριμένους τύπους μελάσματος.

Θεραπεία με δερμοαπόξεση: Τη διαδικασία της απολέπισης στην εφαρμογή της δερμοαπόξεσης ενισχύουν ειδικά μηχανήματα. Ωστόσο, θα χρειαστούν αρκετές συνεδρίες σε συνδυασμό με την εφαρμογή άλλων αλοιφών και αντιηλιακών προϊόντων μέχρις ότου να έχουμε ορατά αποτελέσματα. Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από τον τύπο του δέρματος, ενώ δεν υπάρχει χρόνος αποθεραπείας.

Χημικό πήλινγκ: συνδυαστικά με την αλοιφή υδροκινόνης εφαρμόζεται χημικό πήλινγκ με τριχλωρικό, σαλικυλικό και γλυκολικό οξύ.

Πιθανές παρενέργειες

Ο προσωρινός ερεθισμός του δέρματος αποτελεί την πιθανότερη παρενέργεια. Παράλληλα, η παρατεταμένη (χρόνια) χρήση αλοιφών με υδροκινόνη με ποσοστά συγκέντρωσης πλέον του 4% μπορεί να προκαλέσει μόνιμο αποχρωματισμό του δέρματος, δηλαδή ώχρονση. Σε κάθε περίπτωση όμως, η χρήση υδροκινόνης για την αντιμετώπιση του μελάσματος αποτελεί τον αποτελεσματικότερο και συνηθέστερο παράγοντα λεύκανσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Χωρίς αμφιβολία όμως, κρίνεται επιβεβλημένη η συχνή ιατρική παρακολούθηση. Η θεραπεία χρήζει διακοπής με την εμφάνιση των πρώτων ενδείξεων ώχρονσης.

Έγκυες ή θηλάζουσες μητέρες συνίσταται να καθυστερούν την θεραπεία για την αντιμετώπιση του μελάσματος

Γυναίκες που κυοφορούν ή θηλάζουν συστήνεται να χρησιμοποιούν καλλυντικά προϊόντα για να καλύψουν το μέλασμα. Η αναστολή της θεραπείας μέχρι και το πέρας της περιόδου κύησης και θηλασμού συνίσταται αυστηρά καθώς αρκετές αλοιφές μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την ανάπτυξη του μωρού.

Τις περισσότερες φορές, η πρόληψη του μελάσματος είναι αρκετά δύσκολη.

Αρκετές φορές, η αποφυγή έκθεσης στον ήλιο προλαμβάνει την εμφάνιση μελάσματος. Ωστόσο, δεν μπορείτε να αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο είναι χρήσιμο να ακολουθήσετε τα παρακάτω απαραίτητα βήματα:

Χρήση αντιηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας και φυσικά φίλτρα (διοξείδιο τιτανίου & οξείδιο ψευδάργυρου). Η συστηματική & επιμελής χρήση αντιηλιακού προϊόντος λειτουργεί ενισχυτικά ως προς την αποτελεσματικότητα των θεραπειών για τις πανάδες (μέλασμα).
Χρήση γυαλιών ηλίου και καπέλου

Mέλασμα: Υπάρχει πρόγνωση;

Τις περισσότερες φορές η πρόγνωση είναι καλή, παρά το γεγονός ότι οι πανάδες τείνουν να εξελιχθούν σε μια χρόνια δερματική διαταραχή με υφέσεις και εξάρσεις. Είναι πολύ σημαντικό να σημειωθεί, ότι το μέλασμα εξελίσσεται με αργούς ρυθμούς, συνεπώς με εξίσου βραδείς ρυθμούς επιτυγχάνεται το επιθυμητό αποτέλεσμα, η λεύκανση. Στόχος κάθε θεραπείας αποτελεί η εξάλειψη των σκουρόχρωμων κηλίδων σταδιακά. Συνήθης αιτία μη ανταπόκρισης του μελάσματος στην προτεινόμενη θεραπεία αποτελεί η μη συμμόρφωση του ασθενούς με τις οδηγίες του δερματολόγου, όπως η αποφυγή έκθεσης στον ήλιο.

Προγραμματίστε σήμερα το ραντεβού σας