Ηλιακές Κηλίδες

Ηλιακές κηλίδες είναι χρωματικές αλλοιώσεις του δέρματος που εκδηλώνονται με γκρίζα, καφέ ή μαύρα επίπεδα στίγματα. Ποικίλουν σε μέγεθος και συνήθως εμφανίζονται στο πρόσωπο, τα χέρια, τους ώμους και το στέρνο, δηλαδή τις περιοχές που εκτίθενται περισσότερο στον ήλιο. Σε αντίθεση με τις φακίδες, που σκουραίνουν το καλοκαίρι και ξανοίγουν το χειμώνα, οι ηλιακές κηλίδες δεν ξεθωριάζουν από μόνες τους. Τις περισσότερες φορές, είναι ακίνδυνες, όμως χρήζουν δερματολογικής εκτίμησης σε περίπτωση που αλλάξουν χρώμα ή μέγεθος. Αν είναι αισθητικά δυσάρεστες, μπορούν να αντιμετωπιστούν με παράγοντες λεύκανσης, Laser και άλλες αποτελεσματικές θεραπείες. Και σε αυτήν την περίπτωση, καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη.

Ηλιακές Κηλίδες -Συμπτώματα

Εμφανίζουν μεγαλύτερη προτίμηση στις ανοιχτόχρωμες επιδερμίδες και μικρότερη στις σκουρόχρωμες.

Είναι επίπεδες, οβάλ περιοχές αυξημένης μελάγχρωσης.
Συνήθως έχουν καφέ, μαύρο ή γκρίζο χρώμα.
Εμφανίζονται στα σημεία του δέρματος που έχουν εκτεθεί πολύ στον ήλιο επί σειρά ετών, όπως στο πάνω μέρος της παλάμης και της πατούσας, το πρόσωπο, τους ώμους και το ανώτερο μέρος του κορμού.
Το μέγεθός τους ποικίλλει από μέγεθος φακίδας έως κηλίδα με διάμετρο μεγαλύτερη του ενός εκατοστού, ενώ αρκετές φορές εμφανίζονται σε ομάδες, με αποτέλεσμα να φαίνονται πιο έντονα.

Πότε να επισκεφτείτε τον γιατρό σας

Μπορεί να μην σας αρέσει η όψη τους, όμως οι γεροντικές κηλίδες είναι συνήθως ακίνδυνες και δεν χρήζουν ιατρικής παρακολούθησης. Παρ’ όλα αυτά, ένας δερματολόγος θα πρέπει να εξετάσει αυτές που αλλάζουν σε μέγεθος ή χρώμα, για να αποκλείσει τυχόν προκαρκινικές και καρκινικές βλάβες.

Μία επίσκεψη σε δερματολόγο είναι απαραίτητη όταν μία κηλίδα ή βλάβη:

Παρουσιάζει πολύ σκούρο χρώμα.
Αυξάνεται γρήγορα σε μέγεθος.
Έχει ακανόνιστα όρια.
Εμφανίζει ασυνήθιστο συνδυασμό χρωμάτων.
Συνοδεύεται από κνησμό, ερεθισμό, ευαισθησία ή αιμορραγία.

Αιτίες

Οι γεροντικές κηλίδες προκαλούνται κατά κύριο λόγο από μακροχρόνια έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV) του ηλίου. Η χρήση σολάριουμ (λάμπες τεχνητού μαυρίσματος) μπορεί να ευνοήσει την ανάπτυξή τους. Πιο συγκεκριμένα, η υπεριώδης ακτινοβολία επιταχύνει την παραγωγή μελανίνης, της χρωστικής ουσίας που δίνει στο δέρμα τη φυσική του απόχρωση. Στα σημεία του δέρματος που έχουν εκτεθεί μακράν στον ήλιο, οι ηλιακές κηλίδες προκαλούνται από υπερέκκριση μελανίνης. Πέρα όμως από την έκθεση στον ήλιο, και το πέρασμα των χρόνων μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση κηλίδων, ενώ επιβαρυντικό ρόλο παίζει και η γενετική προδιάθεση.

Παράγοντες κινδύνου

Αν και κάθε άνθρωπος μπορεί να εμφανίσει ηλιακές κηλίδες, πιο επιρρεπείς είναι όσοι:

Έχουν ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα.
Έχουν ιστορικό συχνής ή έντονης ηλιοθεραπείας, ή ηλιακών εγκαυμάτων.

Προετοιμαστείτε για το ραντεβού

Στη συνάντηση με τον δερματολόγο, θα πρέπει να είστε έτοιμοι να απαντήσετε στα κάτωθι ερωτήματα:

  • Πότε παρατηρήσατε για πρώτη φορά τις κηλίδες στο δέρμα σας;
  • Οι κηλίδες εμφανίστηκαν σταδιακά ή πολύ γρήγορα;
  • Έχετε παρατηρήσει κάποια αλλαγή στην όψη του δέρματός σας;
  • Υπάρχει κάποια κηλίδα που σας προκαλεί κνησμό, ευαισθησία ή άλλη ενόχληση;
  • Παρουσιάζετε συχνά ή σοβαρά ηλιακά εγκαύματα;
  • Πόσο συχνά εκτίθεστε στον ήλιο ή την υπεριώδη ακτινοβολία;
  • Πόσο συχνά προστατεύετε το δέρμα σας από την υπεριώδη ακτινοβολία;
  • Τι είδους αντηλιακή προστασία χρησιμοποιείτε;

Ερωτήσεις που μπορεί να θελήσετε να υποβάλλετε στον γιατρό:

  • Ποιες αλλαγές στο δέρμα μου θα πρέπει να με υποψιάσουν;
  • Αν πρόκειται πράγματι για ηλιακές κηλίδες, τι μπορώ να κάνω για να βελτιώσω την εικόνα τους;
  • Τι αποτελέσματα μπορώ να περιμένω;

Εξετάσεις και διάγνωση

Για τη διάγνωση των ηλικιακών κηλίδων, μπορεί να χρειαστεί:

Οπτική παρατήρηση: Ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει τις γεροντικές κηλίδες, επιθεωρώντας προσεχτικά το δέρμα σας
Βιοψία: Αν υπάρχει κάποια αμφιβολία, τότε ο γιατρός μπορεί να προβεί σε περαιτέρω εξετάσεις, όπως βιοψία. Στην περίπτωση αυτή, λαμβάνει μικρό δείγμα του δέρματος για μικροσκοπική ανάλυση. Η βιοψία πραγματοποιείται συνήθως με τοπική αναισθησία.

Άλλες παρόμοιες παθήσεις

Άλλες παθήσεις που μπορεί να μοιάζουν με τις ηλικιακές κηλίδες και τις οποίες θα πρέπει να αποκλείσει ο γιατρός, είναι:

Σπίλοι (ελιές): Αν και συνήθως εμφανίζονται ως μικρές κηλίδες σκούρου καφέ χρώματος, οι σπίλοι ποικίλλουν σε χρώμα και μέγεθος. Μπορεί να προεξέχουν ή να είναι επίπεδες, και να παρουσιαστούν σχεδόν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος.
Σμηγματορροϊκές κερατώσεις: Είναι καλοήθη νεοπλάσματα καφέ ή μαύρου χρώματος, που θυμίζουν μυρμηκίες και ποικίλλουν σε μέγεθος, από πολύ μικρές μέχρι μεγαλύτερες από 3 εκατοστά.
Lentigo maligna: Πρόκειται για καρκίνο του δέρματος, που μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε περιοχή μετά από μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο. Αρχικά, παρουσιάζεται ως μία καφέ ή μαύρη βλάβη, η οποία σταδιακά σκουραίνει και μεγαλώνει. Τείνει να έχει ακανόνιστα όρια και ανομοιόμορφο χρώμα, ενώ μπορεί να είναι και ελαφρώς υπερυψωμένη.

Θεραπείες και φάρμακα

Αν σας δυσαρεστεί η όψη των γεροντικών κηλίδων, τότε υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες για να τις σβήσετε ή να τις αφαιρέσετε. Καθώς η μελάγχρωση έχει συντελεστεί στη βάση της επιδερμίδας – της ανώτερης στοιβάδας του δέρματος – η θεραπεία έχει στόχο τη στοιβάδα αυτή.

Οι θεραπείες των ηλιακών κηλίδων περιλαμβάνουν:

Φάρμακα: Οι κηλίδες μπορούν να ξεθωριάσουν σταδιακά σε διάστημα μερικών μηνών, χάρη στη χρήση λευκαντικών κρεμών που δρουν είτε μόνες τους είτε συνδυαστικά με τη χρήση ρετινοειδών και ήπιων στεροειδών. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αγωγής συνιστάται η χρήση αντηλιακού με 30 SPF το λιγότερο. Εξαιτίας της θεραπείας ενδέχεται να προκληθεί ερυθρότητα, προσωρινός κνησμός, ξηροδερμία ή κάψιμο.

LASER: Το Laser εξαλείφει τα κύτταρα που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή μελανίνης, χωρίς να προκαλεί βλάβες στο δέρμα. Για να είναι η θεραπεία αποτελεσματική απαιτείται η εφαρμογή αρκετών συνεδριών. Αφότου ολοκληρωθούν οι συνεδρίες αυτές, οι γεροντικές κηλίδες σταδιακά ξεθωριάζουν μέσα σε μερικές βδομάδες ή μήνες. Τα μειονεκτήματα της Laser θεραπείας είναι ελάχιστα, ωστόσο, δεν αποκλείεται να προκληθεί ελαφρύς αποχρωματισμός του δέρματος.

Κρυοθεραπεία: Αυτή η διαδικασία προβλέπει την εφαρμογή υγρού αζώτου ή άλλου ψυκτικού παράγοντα πάνω στις κηλίδες με στόχο την εξουδετέρωση της περίσσιας χρωστικής ουσίας. Καθώς η περιοχή επουλώνεται, το δέρμα δείχνει πιο ανοιχτόχρωμο. Η κρυοθεραπεία χρησιμοποιείται συνήθως όταν υπάρχει μία μόνο ηλικιακή κηλίδα ή μία μικρή ομάδα από αρκετές. Η θεραπεία μπορεί να ερεθίσει προσωρινά το δέρμα, ενώ υπάρχει και ένας πολύ μικρός κίνδυνος να επιφέρει μία μόνιμη ουλή ή αποχρωματισμό.

Δερμοαπόξεση: Αυτή η διαδικασία προβλέπει την απόξεση της επιφανειακής στοιβάδας του δέρματος με ένα γρήγορα περιστρεφόμενο βουρτσάκι. Με την απόξεση απομακρύνεται η επιφάνεια του δέρματος και διεγείρεται η γέννηση ενός νέου στρώματος στη θέση της. Η θεραπεία αυτή μπορεί να προκαλέσει προσωρινή ερυθρότητα.

Χημικό πίλινγκ: Εφαρμόζεται ένα οξύ, χάρη στο οποίο πραγματοποιείται καύση του εξωτερικού στρώματος του δέρματος μέχρι το σημείο των κηλίδων. Κατά τη διάρκεια απολέπισης του παλιού δέρματος, σχηματίζεται καινούργιο δέρμα στη θέση του. Ενδέχεται να χρειαστεί εφαρμογή αρκετών θεραπειών έως ότου κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα αποτελέσματα. Μετά την ολοκλήρωση της θεραπευτικής αγωγής απαιτείται αντηλιακή προστασία. Τέλος, είναι πιθανή η πρόκληση προσωρινού ερεθισμού, ενώ δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο αποχρωματισμού.

Θεραπείες κατ’ οίκον

Πολλές κρέμες και λοσιόν λεύκανσης για τις ηλιακές κηλίδες διατίθενται στα καταστήματα και τα φαρμακεία. Αυτές μπορούν να βελτιώσουν την όψη των κηλίδων, αναλόγως πάντα με το πόσο σκούρες είναι και πόσο συχνά γίνεται η εφαρμογή των προϊόντων. Η συστηματική χρήση για μερικές βδομάδες ή μήνες μπορεί να είναι απαραίτητη για να σημειωθούν ορατά αποτελέσματα.

Αν προτιμήσετε ένα μη-συνταγογραφούμενο λευκαντικό προϊόν, επιλέξτε κάποιο που να περιέχει υδροκινόνη, δεοξυαρβουτίνη, γλυκολικό οξύ και κοζικό οξύ. Σημειώστε ότι ορισμένα προϊόντα, ειδικά αυτά που περιέχουν υδροκινόνη, μπορεί να προκαλέσουν δερματικό ερεθισμό.

Πρόληψη

Για την αποφυγή των ηλιακών κηλίδων, απαιτείται η τήρηση των οδηγιών που ακολουθούν με στόχο τον περιορισμό της έκθεσής σας στην ηλιακή ακτινοβολία:

  • Αποφυγή του ήλιου 10-4 το απόγευμα. Η ηλιακή ακτινοβολία είναι πιο ισχυρή αυτό το διάστημα, επομένως συνιστάται ο προγραμματισμός των εξωτερικών σας δραστηριοτήτων είτε πριν είτε μετά από τις συγκεκριμένες ώρες .
  • Αποφυγή κυκλοφορίας χωρίς τη χρήση αντηλιακού. Καλό είναι 15-30′ προτού βγείτε, να φοράτε κάποιο αντηλιακό προϊόν, προκειμένου να προστατευτείτε τόσο από την UVA, όσο και από την UVB ακτινοβολία. Φροντίστε ο δείκτης προστασίας των προϊόντων που χρησιμοποιείτε, να είναι 15 τουλάχιστον. Συνιστάται η εφαρμογή μιας μεγάλης στρώσης και η ανανέωσή της ανά 2 ώρες ή και πιο συχνά , σε περίπτωση που κολυμπάτε συχνά ή ιδρώνετε.
  •  Για την προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία, βοηθάει η χρήση καπέλου με πλατύ γείσο, το οποίο εξασφαλίζει μεγαλύτερη κάλυψη συγκριτικά με άλλα καπέλα, όπως π.χ. αυτά του μπέιζμπολ. Μπορείτε επίσης να φοράτε ρούχα με πυκνή ύφανση, έτσι ώστε να διατηρείτε καλυμμένα τα πόδια και τα χέρια σας. Άλλωστε, στο εμπόριο μπορείτε να βρείτε αρκετά ρούχα με ειδική αντηλιακή ύφανση.

Δείτε φωτογραφίες από κηλίδες εδώ.