ΗΛΙΑΚΕΣ ΚΗΛΙΔΕΣ: ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ & ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Οι Ηλιακές Κηλίδες είναι χρωματικές αλλοιώσεις του δέρματος στις περιοχές που εκτίθενται περισσότερο στον ήλιο.

Συνοπτικά

Είναι χρωματικές αλλοιώσεις του δέρματος που εκδηλώνονται με γκρίζα, καφέ ή μαύρα επίπεδα στίγματα. Ποικίλουν σε μέγεθος και συνήθως εμφανίζονται στο πρόσωπο, τα χέρια, τους ώμους και το στέρνο, δηλαδή τις περιοχές που εκτίθενται περισσότερο στον ήλιο. Σε αντίθεση με τις φακίδες, που σκουραίνουν το καλοκαίρι και ξανοίγουν το χειμώνα, οι ηλιακές κηλίδες δεν ξεθωριάζουν από μόνες τους. Τις περισσότερες φορές, είναι ακίνδυνες, όμως χρήζουν δερματολογικής εκτίμησης σε περίπτωση που αλλάξουν χρώμα ή μέγεθος. Αν είναι αισθητικά δυσάρεστες, μπορούν να αντιμετωπιστούν με παράγοντες λεύκανσης, Laser και άλλες αποτελεσματικές θεραπείες. Και σε αυτήν την περίπτωση, καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη.

Ηλιακές Κηλίδες συμπτώματα

Οι ηλιακές κηλίδες εμφανίζουν μεγαλύτερη προτίμηση στις ανοιχτόχρωμες επιδερμίδες και μικρότερη στις σκουρόχρωμες.

Είναι επίπεδες, οβάλ περιοχές αυξημένης μελάγχρωσης.
Συνήθως έχουν καφέ, μαύρο ή γκρίζο χρώμα.
Εμφανίζονται στα σημεία του δέρματος που έχουν εκτεθεί πολύ στον ήλιο επί σειρά ετών, όπως στο πάνω μέρος της παλάμης και της πατούσας, το πρόσωπο, τους ώμους και το ανώτερο μέρος του κορμού.
Το μέγεθός τους ποικίλλει από μέγεθος φακίδας έως κηλίδα με διάμετρο μεγαλύτερη του ενός εκατοστού, ενώ αρκετές φορές εμφανίζονται σε ομάδες, με αποτέλεσμα να φαίνονται πιο έντονα.

Πότε να επισκεφτείτε τον γιατρό σας

Μπορεί να μην σας αρέσει η όψη τους, όμως οι γεροντικές κηλίδες είναι συνήθως ακίνδυνες και δεν χρήζουν ιατρικής παρακολούθησης. Παρ’ όλα αυτά, ένας δερματολόγος θα πρέπει να εξετάσει αυτές που αλλάζουν σε μέγεθος ή χρώμα, για να αποκλείσει τυχόν προκαρκινικές και καρκινικές βλάβες.

Μία επίσκεψη σε δερματολόγο είναι απαραίτητη όταν μία κηλίδα ή βλάβη:

Παρουσιάζει πολύ σκούρο χρώμα.
Αυξάνεται γρήγορα σε μέγεθος.
Έχει ακανόνιστα όρια.
Εμφανίζει ασυνήθιστο συνδυασμό χρωμάτων.
Συνοδεύεται από κνησμό, ερεθισμό, ευαισθησία ή αιμορραγία.

Αιτίες

Οι γεροντικές κηλίδες προκαλούνται κατά κύριο λόγο από μακροχρόνια έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV) του ηλίου. Η χρήση σολάριουμ (λάμπες τεχνητού μαυρίσματος) μπορεί να ευνοήσει την ανάπτυξή τους. Πιο συγκεκριμένα, η υπεριώδης ακτινοβολία επιταχύνει την παραγωγή μελανίνης, της χρωστικής ουσίας που δίνει στο δέρμα τη φυσική του απόχρωση. Στα σημεία του δέρματος που έχουν εκτεθεί μακράν στον ήλιο, οι ηλιακές κηλίδες προκαλούνται από υπερέκκριση μελανίνης. Πέρα όμως από την έκθεση στον ήλιο, και το πέρασμα των χρόνων μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση κηλίδων, ενώ επιβαρυντικό ρόλο παίζει και η γενετική προδιάθεση.

Παράγοντες κινδύνου

Αν και κάθε άνθρωπος μπορεί να εμφανίσει ηλιακές κηλίδες, πιο επιρρεπείς είναι όσοι:

Έχουν ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα.
Έχουν ιστορικό συχνής ή έντονης ηλιοθεραπείας, ή ηλιακών εγκαυμάτων.

Προετοιμαστείτε για το ραντεβού

Στη συνάντηση με τον δερματολόγο, θα πρέπει να είστε έτοιμοι να απαντήσετε στα κάτωθι ερωτήματα:

  • Πότε παρατηρήσατε για πρώτη φορά τις κηλίδες στο δέρμα σας;
  • Οι κηλίδες εμφανίστηκαν σταδιακά ή πολύ γρήγορα;
  • Έχετε παρατηρήσει κάποια αλλαγή στην όψη του δέρματός σας;
  • Υπάρχει κάποια κηλίδα που σας προκαλεί κνησμό, ευαισθησία ή άλλη ενόχληση;
  • Παρουσιάζετε συχνά ή σοβαρά ηλιακά εγκαύματα;
  • Πόσο συχνά εκτίθεστε στον ήλιο ή την υπεριώδη ακτινοβολία;
  • Πόσο συχνά προστατεύετε το δέρμα σας από την υπεριώδη ακτινοβολία;
  • Τι είδους αντηλιακή προστασία χρησιμοποιείτε;

Ερωτήσεις που μπορεί να θελήσετε να υποβάλλετε στον γιατρό:

  • Ποιες αλλαγές στο δέρμα μου θα πρέπει να με υποψιάσουν;
  • Αν πρόκειται πράγματι για ηλιακές κηλίδες, τι μπορώ να κάνω για να βελτιώσω την εικόνα τους;
  • Τι αποτελέσματα μπορώ να περιμένω;

Εξετάσεις και διάγνωση

Για τη διάγνωση των ηλικιακών κηλίδων, μπορεί να χρειαστεί:

Οπτική παρατήρηση: Ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει τις γεροντικές κηλίδες, επιθεωρώντας προσεχτικά το δέρμα σας
Βιοψία: Αν υπάρχει κάποια αμφιβολία, τότε ο γιατρός μπορεί να προβεί σε περαιτέρω εξετάσεις, όπως βιοψία. Στην περίπτωση αυτή, λαμβάνει μικρό δείγμα του δέρματος για μικροσκοπική ανάλυση. Η βιοψία πραγματοποιείται συνήθως με τοπική αναισθησία.

Άλλες παρόμοιες παθήσεις

Άλλες παθήσεις που μπορεί να μοιάζουν με τις ηλικιακές κηλίδες και τις οποίες θα πρέπει να αποκλείσει ο γιατρός, είναι:

Σπίλοι (ελιές): Αν και συνήθως εμφανίζονται ως μικρές κηλίδες σκούρου καφέ χρώματος, οι σπίλοι ποικίλλουν σε χρώμα και μέγεθος. Μπορεί να προεξέχουν ή να είναι επίπεδες, και να παρουσιαστούν σχεδόν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος.
Σμηγματορροϊκές κερατώσεις: Είναι καλοήθη νεοπλάσματα καφέ ή μαύρου χρώματος, που θυμίζουν μυρμηκίες και ποικίλλουν σε μέγεθος, από πολύ μικρές μέχρι μεγαλύτερες από 3 εκατοστά.
Lentigo maligna: Πρόκειται για καρκίνο του δέρματος, που μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε περιοχή μετά από μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο. Αρχικά, παρουσιάζεται ως μία καφέ ή μαύρη βλάβη, η οποία σταδιακά σκουραίνει και μεγαλώνει. Τείνει να έχει ακανόνιστα όρια και ανομοιόμορφο χρώμα, ενώ μπορεί να είναι και ελαφρώς υπερυψωμένη.

Θεραπείες και φάρμακα

Αν σας δυσαρεστεί η όψη των γεροντικών κηλίδων, τότε υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες για να τις σβήσετε ή να τις αφαιρέσετε. Καθώς η μελάγχρωση έχει συντελεστεί στη βάση της επιδερμίδας – της ανώτερης στοιβάδας του δέρματος – η θεραπεία έχει στόχο τη στοιβάδα αυτή.

Οι θεραπείες των ηλιακών κηλίδων περιλαμβάνουν:

Φάρμακα: Οι κρέμες λεύκανσης μόνες τους ή σε συνδυασμό με ρετινοειδή και ήπια στεροειδή μπορούν να ξεθωριάσουν σταδιακά τις κηλίδες μέσα σε μερικούς μήνες. Η αντηλιακή προστασία με αντηλιακό ευρέως φάσματος και ελάχιστο δείκτη προστασίας 30 συστήνεται την περίοδο της αγωγής. Η θεραπεία μπορεί να προκαλέσει προσωρινό κνησμό, ερυθρότητα, κάψιμο ή ξηροδερμία.
LASER: Το Laser καταστρέφει τα κύτταρα που παράγουν μελανίνη, χωρίς να βλάψει την επιφάνεια του δέρματος. Μία αποτελεσματική θεραπεία προϋποθέτει αρκετές συνεδρίες. Μετά την ολοκλήρωση των συνεδριών, οι γεροντικές κηλίδες ξεθωριάζουν σταδιακά μέσα σε διάστημα μερικών βδομάδων ή μηνών. Η θεραπεία με Laser έχει ελάχιστα μειονεκτήματα, όμως μπορεί να προκαλέσει τον ελαφρύ αποχρωματισμό του δέρματος.
Κρυοθεραπεία: Αυτή η διαδικασία προβλέπει την εφαρμογή υγρού αζώτου ή άλλου ψυκτικού παράγοντα πάνω στις κηλίδες με στόχο την εξουδετέρωση της περίσσιας χρωστικής ουσίας. Καθώς η περιοχή επουλώνεται, το δέρμα δείχνει πιο ανοιχτόχρωμο. Η κρυοθεραπεία χρησιμοποιείται συνήθως όταν υπάρχει μία μόνο ηλικιακή κηλίδα ή μία μικρή ομάδα από αρκετές. Η θεραπεία μπορεί να ερεθίσει προσωρινά το δέρμα, ενώ υπάρχει και ένας πολύ μικρός κίνδυνος να επιφέρει μία μόνιμη ουλή ή αποχρωματισμό.
Δερμοαπόξεση: Αυτή η διαδικασία προβλέπει την απόξεση της επιφανειακής στοιβάδας του δέρματος με ένα γρήγορα περιστρεφόμενο βουρτσάκι. Με την απόξεση απομακρύνεται η επιφάνεια του δέρματος και διεγείρεται η γέννηση ενός νέου στρώματος στη θέση της. Η θεραπεία αυτή μπορεί να προκαλέσει προσωρινή ερυθρότητα.
Χημικό πίλινγκ: Προβλέπει την εφαρμογή ενός οξέως, το οποίο καίει το εξωτερικό στρώμα του δέρματος μέχρι το σημείο όπου βρίσκονται οι κηλίδες. Καθώς απολεπίζεται το παλιό δέρμα, νέο δέρμα σχηματίζεται στη θέση του. Μπορούν να χρειαστούν αρκετές θεραπείες μέχρι να φανούν τα πρώτα αποτελέσματα. Η αντηλιακή προστασία είναι απαραίτητη μετά την αγωγή. Ο προσωρινός ερεθισμός είναι πιθανός, ενώ υπάρχει και μικρός κίνδυνος αποχρωματισμού.

Θεραπείες κατ’ οίκον

Πολλές κρέμες και λοσιόν λεύκανσης για τις ηλιακές κηλίδες διατίθενται στα καταστήματα και τα φαρμακεία. Αυτές μπορούν να βελτιώσουν την όψη των κηλίδων, αναλόγως πάντα με το πόσο σκούρες είναι και πόσο συχνά γίνεται η εφαρμογή των προϊόντων. Η συστηματική χρήση για μερικές βδομάδες ή μήνες μπορεί να είναι απαραίτητη για να σημειωθούν ορατά αποτελέσματα.

Αν προτιμήσετε ένα μη-συνταγογραφούμενο λευκαντικό προϊόν, επιλέξτε κάποιο που να περιέχει υδροκινόνη, δεοξυαρβουτίνη, γλυκολικό οξύ και κοζικό οξύ. Σημειώστε ότι ορισμένα προϊόντα, ειδικά αυτά που περιέχουν υδροκινόνη, μπορεί να προκαλέσουν δερματικό ερεθισμό.

Πρόληψη

Για να αποφύγετε τις ηλιακές κηλίδες, ακολουθήστε τις παρακάτω οδηγίες προκειμένου να περιορίσετε την έκθεσή σας στον ήλιο:

  • Αποφεύγετε τον ήλιο από τις 10 το πρωί μέχρι τις 4 το απόγευμα. Οι ακτίνες του είναι πιο ισχυρές τις ώρες αυτές, οπότε συστήνεται να προγραμματίζετε τις εξωτερικές σας δραστηριότητες άλλες ώρες της μέρας.
  • Μην κυκλοφορείτε χωρίς αντηλιακό. Περίπου 15 με 30 λεπτά πριν την έξοδό σας, φοράτε αντηλιακό ευρέως φάσματος που παρέχει προστασία τόσο απέναντι στις ακτίνες UVA, όσο και απέναντι στις UVB. Επιλέγετε προϊόντα με δείκτη προστασίας τουλάχιστον 15. Απλώνετε μία γενναιόδωρη στρώση και ανανεώνετέ την κάθε δύο ώρες, ή ακόμα συχνότερα αν κολυμπάτε ή ιδρώνετε πολύ.
  • Για να προστατευθείτε από τον έντονο ήλιο, φοράτε καπέλο με πλατύ γείσο, που προσφέρει καλύτερη κάλυψη σε σχέση με τα καπέλα του μπέιζμπολ. Καλύπτετε τα χέρια και τα πόδια σας με ρούχα πυκνής ύφανσης. Στην αγορά, κυκλοφορούν και αρκετά ενδύματα από ειδικά αντηλιακά υφάσματα.

Παρόμοια άρθρα