Η ονυχομυκητίαση αποτελεί πρόβλημα για πολλούς ανθρώπους παγκοσμίως, με τη συχνότητα εμφάνισης να κυμαίνεται μεταξύ 2% και 13%. Πρόκειται για μια πάθηση που δεν υποχωρεί από μόνη της και οι υπάρχουσες διαθέσιμες συστηματικές θεραπείες είναι αποτελεσματικές μόνο στο 35-76% των περιπτώσεων. Η θεραπεία με Laser μπορεί να είναι μια ασφαλής και αποδοτική ως προς το κόστος επιλογή χωρίς τα μειονεκτήματα των φαρμάκων.
Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται τόσο η εγγύς υπέρυθρη ακτινοβολία των Laser, με διάρκεια παλμών που δεν υπερβαίνει το ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου ή με την τεχνολογία των Q-switched Laser, όσο και οι χαμηλές πυκνότητες ροής. Μέχρι στιγμής καμία συσκευή δεν έχει λάβει έγκριση για τη θεραπεία της ονυχομυκητίασης από τον Αμερικάνικο Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (Food & Drug Administration, FDA). Ωστόσο υπάρχουν αρκετές συσκευές Laser που έχουν εγκριθεί για την «προσωρινή αύξηση του καθαρού νυχιού», το οποίο ορίζεται ως 3 χιλιοστά σταθερή ανάπτυξη του νέου νυχιού χωρίς βλάβες 6 μήνες μετά από την ολοκλήρωση της τελευταίας θεραπείας.
Ο μηχανισμός δράσης δεν είναι πλήρως κατανοητός και στην επιστημονική βιβλιογραφία υπάρχει έλλειψη μελετών υψηλού επιπέδου, καθώς και ανεπάρκεια δεδομένων από καλά ελεγχόμενες κλινικές μελέτες. Ένας λόγος για την έλλειψη μελετών υψηλού επιπέδου μπορεί να είναι η δυσκολία ως προς την καλλιέργεια των κοινών παθογόνων της ονυχομυκητίασης, το οποίο καθιστά τις μελέτες in vitro αρκετά δύσκολες.
Σύμφωνα με τις κλινικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα, τα δεδομένα δεν είναι συνεπή. Πιο αναλυτικά, στις μελέτες όπου έχουν χρησιμοποιηθεί Laser στα 1064 nm τα αποτελέσματα διαφέρουν σημαντικά, ενώ οι διακυμάνσεις δεν φαίνεται να επεξηγούνται από τις διαφορές ως προς τη διάρκεια παλμού. Παράλληλα, υπάρχει έλλειψη μακροχρόνιων δεδομένων παρακολούθησης των ασθενών. Επομένως είναι απαραίτητη η διεξαγωγή περαιτέρω μελετών ώστε να καθοριστούν οι βέλτιστες παράμετροι για τη θεραπεία της ονυχομυκητίασης με Laser.
Παρακάτω παρουσιάζονται αναλυτικότερα τα δεδομένα από κάποιες πολύ πρόσφατες ερευνητικές μελέτες σχετικά με τη χρήση των Laser για τη θεραπεία της ονυχομυκητίασης.
Αντιμυκητιασική αποτελεσματικότητα των Laser κατά των δερματοφύτων και ζυμομυκήτων in vitro
Στόχος της μελέτης ήταν η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας των Laser έναντι των μυκήτων in vitro. Έγινε καλλιέργεια κάποιων συγκεκριμένων μυκήτων, όπως οι μύκητες Trichophyton rubrum, Trichophyton interdigitale, Microsporum gypseum και Candida albicans, μεταξύ άλλων. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν θεραπείες με Laser (808/980 nm: 9-27 J/cm2, 6 ms, 12×12 ή 12×50 mm και 1064 nm: 50-240 J/cm2, 90 ms, 5-10 mm) στις καλλιέργειες των μυκήτων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας παρατηρήθηκε με το Laser στα 980 nm, διάρκεια παλμού 6 ms και πυκνότητα ροής 27 J/cm2. Πλήρης καθαρισμός του νυχιού επιτεύχθηκε σε θερμοκρασίες που υπερέβαιναν τους 50 οC, ενώ η θεραπευτική επίδραση ήταν αντίστοιχη τόσο στα συστήματα Laser στα 980 nm όσο και στα συστήματα Laser ευρύτερου παλμού στα 1064 nm.
Θεραπεία της ονυχομυκητίασης στα δάκτυλα των ποδιών: κλινική αποτελεσματικότητα του Nd:YAG Laser στα 1064nm με διάρκεια παλμού μικρότερη του ενός χιλιοστού του δευτερολέπτου και διάμετρο δέσμης 5 mm.
Στόχος αυτής της μελέτης ήταν να αξιολογηθεί η δυνατότητα θεραπείας της ονυχομυκητίασης στα δάκτυλα των ποδιών με χρήση Nd:YAG Laser στα 1064nm με διάρκεια παλμού μικρότερη του ενός χιλιοστού του δευτερολέπτου και διάμετρο δέσμης 5 mm.
Στη μελέτη συμμετείχαν 13 ασθενείς, εκ των οποίων οι 9 ήταν γυναίκες, οι οποίοι είχαν συνολικά 37 προσβεβλημένα από μύκητες δάκτυλα. Οι ασθενείς έλαβαν από 1 έως 3 θεραπείες με μεσοδιάστημα 4 ή/και 8 εβδομάδες. Κατά μέσο όρο το διάστημα παρακολούθησης μετά την τελευταία θεραπεία ήταν 16 εβδομάδες. Η αξιολόγηση έγινε βάσει μικροσκοπικής εξέτασης και σύμφωνα με τη βαθμολογία ως προς τη θολερότητα των νυχιών από τα οποία προέκυψε η συνολική βαθμολογία για κάθε υπό θεραπεία νύχι.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, η θεραπεία έγινε καλά ανεκτή από όλους τους ασθενείς που συμμετείχαν στη μελέτη και δεν σημειώθηκε καμία ανεπιθύμητη ενέργεια. Από τα 37 νύχια όπου εφαρμόστηκε θεραπεία παρατηρήθηκε μέτρια ή πλήρης θεραπεία στο 81% στις 16 εβδομάδες μετά την τελευταία θεραπευτική συνεδρία. Παράλληλα, στο 51% των νυχιών παρατηρήθηκε πλήρης υποχώρηση και τα αποτελέσματα της μικροσκοπικής εξέτασης ήταν αρνητικά.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα προκαταρκτικά αποτελέσματα αυτής της μελέτης υποδεικνύουν ότι η συγκεκριμένη θεραπευτική παρέμβαση είναι ασφαλής και αποτελεσματική στη θεραπεία της ονυχομυκητίασης σε σύντομο χρονικό διάστημα. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για την πλήρη εκτίμηση του κλινικού οφέλους της θεραπείας καθώς και για τη βελτιστοποίηση του θεραπευτικού πρωτοκόλλου.
Θεραπεία της ονυχομυκητίασης με χρήση Nd:YAG Laser στα 1064nm μεγάλης διάρκειας παλμού.
Στόχος της συγκεκριμένης μελέτης ήταν η διερεύνηση της επίδρασης του Nd:YAG Laser μεγάλης διάρκειας παλμού στα 1064nm. Στη μελέτη συμμετείχαν 33 ασθενείς με συνολικά 154 προσβεβλημένα νύχια με ονυχομυκητίαση.
Οι ασθενείς χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες και η ονυχομυκητίαση ταξινομήθηκε βάσει της σοβαρότητάς της ως βαθμού ΙΙ – IV. Στην Ομάδα Α, η οποία αποτελούνταν από 15 ασθενείς (78 νύχια), οι ασθενείς έλαβαν 8 θεραπευτικές συνεδρίες με μεσοδιάστημα 1 εβδομάδας και στην Ομάδα Β, η οποία αποτελούνταν από 18 ασθενείς (76 νύχια), οι ασθενείς έλαβαν 4 θεραπευτικές συνεδρίες με μεσοδιάστημα 1 εβδομάδας.
Σύμφωνα με τη συγκριτική ανάλυση των αποτελεσμάτων, δεν σημειώθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων ανάλογα με τον αριθμό των θεραπευτικών συνεδριών που ακολούθησαν οι ασθενείς. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το Nd:YAG Laser στα 1064nm μεγάλης διάρκειας παλμού ήταν αποτελεσματικό για τη θεραπεία της ονυχομυκητίασης, χωρίς σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες.
Θεραπεία της ήπιας, μέτριας και σοβαρής ονυχομυκητίασης μέσω της έκθεσης στο φως στα 870 nm και στα 930 nm.
Σε αυτή την τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη χρησιμοποιήθηκε το διοδικό Laser Noveon, το οποίο λειτουργεί σε φυσιολογικές θερμοκρασίες που είναι ασφαλείς για τους ανθρώπινους ιστούς. Στη μελέτη εφαρμόστηκε θεραπεία σε 26 νύχια ποδιών με ονυχομυκητίαση: 10 με ήπια ονυχομυκητίαση, 7 με μέτρια ονυχομυκητίαση και 9 με σοβαρή ονυχομυκητίαση. Το διάστημα παρακολούθησης ήταν 180 ημέρες για όλους τους συμμετέχοντες ασθενείς.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σημαντική βελτίωση παρατηρήθηκε στην πλειονότητα των νυχιών με ονυχομυκητίαση (85%) στις 180 ημέρες. Παράλληλα, σε περισσότερα από τα μισά νύχια (65%) παρατηρήθηκε ανάπτυξη υγιούς νυχιού κατά τουλάχιστον 3 χιλιοστά και στο ένα τέταρτο περίπου των νυχιών (26%) παρατηρήθηκε ανάπτυξη υγιούς νυχιού κατά τουλάχιστον 4 χιλιοστά.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το εν λόγω Laser βοηθάει σημαντικά στην εξάλειψη της ονυχομυκητίασης και την ανάπτυξη υγιούς νυχιού ανεξάρτητα από τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Θεραπεία της ήπιας, μέτριας και σοβαρής ονυχομυκητίασης μέσω της έκθεσης στο φως στα 870 nm και στα 930 nm: Παρατηρήσεις κατά την φάση παρακολούθησης μετά από 270 ημέρες.
Σε συνέχεια της προηγούμενης μελέτης, οι ερευνητές παρακολούθησαν τους ασθενείς στις 270 ημέρες μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας. Βάσει αυτών των αποτελεσμάτων, το 38% των ασθενών είχαν αρνητική καλλιέργεια μυκήτων και αρνητικά αποτελέσματα στη μικροσκοπική εξέταση, επιβεβαιώνοντας την επιτυχή θεραπεία της ονυχομυκητίασης, ανεξάρτητα από το βαθμό σοβαρότητας της κατάστασης.
Βιβλιογραφικές αναφορές
Paasch U, Mock A, Grunewald S, Bodendorf MO, Kendler M, Seitz AT, Simon JC, Nenoff P. Antifungal efficacy of lasers against dermatophytes and yeasts in vitro. International Journal of Hyperthermia. 2013, 29.6: 544‐550.
Kimura U, Takeuchi K, Kinoshita A, Takamori K, Hiruma M, Suga Y. Treating onychomycoses of the toenail: clinical efficacy of the sub‐millisecond 1.064 nm Nd: YAG laser using a 5 mm spot diameter Journal of Drugs in Dermatology 2012, 11: 4: 496‐504.
Zhang RN, Wang DK, Zhuo FL, Duan XH, Zhang XY, Zhao JY: Long-pulse Nd:YAG 1064-nm laser treatment for onychomycosis. Chin Med J (Engl) 2012, 125:3288-3291.
Landsman AS, Robbins AH: Treatment of mild, moderate, and severe onychomycosis using 870- and 930-nm light exposure: some follow-up observations at 270 days. J Am Podiatr Med Assoc 2012, 102:169-171.
Landsman AS, Robbins AH, Angelini PF, Wu CC, Cook J, Oster M, Bornstein ES: Treatment of mild, moderate, and severe onychomycosis using 870- and 930-nm light exposure. J Am Podiatr Med Assoc 2010, 100:166-177.
